Β. Σακελλαροπούλου, Προσυνεννοημένοι αγώνες και διακινδύνευση της υγείας των αθλητών ως στοιχεία διαφθοράς στον αθλητισμό.

Παραθέτουμε την εισήγηση της Εισαγγελέως Εφετών κας Σακελλαροπούλου κατά την ετήσια σύνοδο του ΙΔΕΑΔ

Ετυμολογικά διαφθορά είναι η τέλεια φθορά, η νόθευση, ο αφανισμός, η καταστροφή.  Κατά την κρατούσα παγκοσμίως άποψη διαφθορά είναι η κατάχρηση εξουσίας για ίδιο όφελος, άμεσο ή έμμεσο. Πάντως υπό την ευρεία έννοια σ΄αυτήν θα μπορούσε να υπαχθεί  και η δυσλειτουργία, καθώς και η ανεύθυνη και  αδιάφορη άσκηση καθηκόντων.   Υπό αυτή την ευρεία έννοια θα αναφερθώ  σε ορισμένες περιπτώσεις διαφθοράς στον αθλητισμό.

Το φαινόμενο της διαφθοράς είναι ένα σύνθετο φαινόμενο με οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές και πολιτιστικές διαστάσεις. 

Φαινόμενα διαφθοράς μπορούν να παρουσιασθούν σε κάθε τομέα π.χ. στην υγεία, στην παιδεία, αθλητισμό, περιβάλλον κ.λπ.

Σχετικά με τον αθλητισμό μία περίπτωση διαφθοράς που τα τελευταία χρόνια απασχολεί  επανειλημμένως τα ποινικά δικαστήρια είναι  η χειραγώγηση αγώνων. Η   ενασχόληση των ποινικών δικαστηρίων της χώρας μας  με υποθέσεις δωροδοκίας  και  δωροληψίας  για αλλοίωση αποτελέσματος αγώνα δεν είναι πρόσφατη.   Πράγματι η αναδίφηση στην παλαιότερη νομολογία  αποκαλύπτει ότι ήδη από  τις αρχές της  δεκαετίας του 1970  υποθέσεις μεθοδευμένου παιχνιδιού απησχόλησαν τα  ποινικά δικαστήρια  της χώρας μας, ενώ το έτος 1988  έχομε και καταδίκη ποδοσφαιριστή για χειραγώγηση αγώνα, κάτι το πρωτοφανές στα χρονικά, καθόσον δεν έχει υπάρξει  στη χώρα μας μέχρι σήμερα άλλη περίπτωση  καταδίκης ποδοσφαιριστή για χειραγώγηση αγώνα.  Εάν όμως τότε η μεθόδευση ενός αγώνα, η  δωροδοκία ενός αθλητή, ενός διαιτητή   είχε κατά κανόνα αθλητικά κίνητρα, ανεξαρτήτως και των τυχόν οικονομικών συνεπειών της, σήμερα αποκτά πρωτίστως οικονομική σημασία, αφού ως επί το πλείστον  επιχειρείται με σκοπό τη διαμόρφωση τέτοιων αποτελεσμάτων  που θα συνεπάγονται τεράστια κέρδη από τον στοιχηματισμό αγώνων. Eπίσης εάν στο παρελθόν  η αποκάλυψη της παρέμβασης για αλλοίωση του  αποτελέσματος ενός αγώνα  γινόταν με την   καταγγελία   στην αστυνομική αρχή εκ μέρους του προσεγγιζομένου,  τώρα τα πράγματα   δείχνουν να είναι περίπλοκα.  Περαιτέρω εάν τότε η ποινική δίωξη αφορούσε μόνο την πράξη της υπόσχεσης, παροχής ή αποδοχής δολίων παροχών  για αλλοίωση του αποτελέσματος αγώνα,   σήμερα  η αθέμιτη παρέμβαση, η δωροδοκία ή η  δωροληψία για αλλοίωση αποτελέσματος αγώνα τις περισσότερες φορές συρρέει αληθώς με άλλα εγκλήματα, όπως τη συγκρότηση, ένταξη, διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, κακουργηματική απάτη, κακουργηματική εκβίαση κλπ. Περαιτέρω εάν τότε τα περιστατικά ήταν μεμονωμένα, σήμερα το φαινόμενο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. ΄Ηδη από το έτος 2013 έχουν εκδοθεί δικαστικές αποφάσεις που έχουν κρίνει ποδοσφαιρικούς αγώνες ως χειραγωγημένους και έχουν καταδικασθεί οι υπαίτιοι της χειραγώγησης.  Οι σχετικές διατάξεις που τυποποιούν το φαινόμενο της χειραγώγησης αγώνων είναι αυτές του άρθ.  132  Ν. 2725/99.

 Μία άλλη περίπτωση διαφθοράς στον χώρο του αθλητισμού  αποτελεί το ντόπινγκ.  Στο άρθ. 128Α Ν. 2725/1999 αναγνωρίζεται ότι <<το   ντόπινγκ απαγορεύεται γιατί αλλοιώνει τη γνησιότητα του αποτελέσματος και της  προσπάθειας των αθλητών, θέτει σε κίνδυνο την υγεία των αθλητών και ιδίως των ανηλίκων  και  είναι αντίθετο στις θεμελιώδεις αρχές του Ολυμπισμού, του ευ αγωνίζεσθαι και της ιατρικής ηθικής>>. Και το πρόβλημα του ντόπινγκ επίσης δεν είναι ούτε πρόσφατο ούτε ελληνικό. Από τα τέλη  του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου αιώνα η λήψη φαρμάκων από αθλητές κατά την τέλεση των αγώνων εμφανίζεται συχνότερα.  Άλλωστε η πρόοδος της Ιατρικής τροφοδοτεί το ντόπινγκ  που από τη δεκαετία του 1950 παίρνει διαστάσεις φαινομένου  που συνεχώς επεκτείνεται.  Είναι αποδεδειγμένο ότι κατά τη διάρκεια  των Ολυμπιακών Αγώνων της Ρώμης (1960) δύο αθλητές (KurtJensen,  DickHoward) έχασαν τη ζωή τους από την κατάχρηση αμφεταμινών. Επίσης ο θάνατος του Βρεττανού ποδηλάτη ΤomSimpson (Γύρος Γαλλίας,  1967) έχει επιβεβαιωμένα  αποδοθεί στην κατάχρηση αμφεταμινών. Οι εφημερίδες της εποχής εκείνης έκαναν λόγο για τον <<Ποδηλάτη που πέθανε στη σέλα>> και για θάνατο οφειλόμενο στη χρήση αμφεταμινών. Το έτος 1965, όπως αναφέρεται στο βιβλίο του αθλητιάτρου κ. Σταύρου Χάντζου με τον τίτλο <<Ντόπινγκ. Από το σχολείο στον θάνατο>>, καταγράφεται επισήμως η πρώτη  περίπτωση  ηπατοκυτταρικού  καρκινώματος   από αναβολικά.

Επίσης συναφές με το θέμα του <<ντόπινγκ>>, ως προς το θέμα της υγείας των αθλουμένων,  είναι και το πρόβλημα του αιφνιδίου θανάτου αθλητών κατά την προπόνηση ή στην διάρκεια αγώνων.Το συχνότερο είδος αιφνιδίου θανάτου  είναι αυτό που οφείλεται σε καρδιολογικής φύσεως προβλήματα.Οι θάνατοι αυτοί  στον χώρο των αθλουμένων  δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έχουν πληθύνει, οφείλονται δε κατά σημαντικό μέρος στο γεγονός ότι δεν διενεργείται προαθλητικός καρδιολογικός ελέγχος. Ο προαθλητικός καρδιολογικός έλεγχος  έχει προληπτική αξία, καθώς ενδέχεται να διαγνωστούν κάποια παθολογικά ευρήματα που απαιτούν ή τη διακοπή της έντονης αθλητικής δραστηριότητας ή τον αποκλεισμό κάποιων μορφών άσκησης. Σε περίπτωση αιφνιδίου θανάτου, δικονομικά, σχηματίζεται δικογραφία, προκειμένου να διακριβωθεί εάν αυτός οφείλεται σε παθολογικά αίτια ή σε δόλια ή αμελή ενέργεια  τρίτου. Στις περιπτώσεις  αιφνιδίου θανάτου αθλητών,  η  έρευνα θα πρέπει  να δώσει απάντηση και στο ερώτημα εάν ο συγκεκριμένος αθλητής  είχε εξετασθεί  από ιατρό τόσο πριν την έναρξη της άθλησης, όσο  και κατά διαστήματα και είχε διαπιστωθεί η δυνατότητά του να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του συγκεκριμένου αθλήματος. Έτσι, εάν δεν είχε λάβει χώρα  ο απαραίτητος  καρδιολογικός έλεγχος, εάν δηλαδή  δεν φρόντισε  αυτός  που επέτρεψε την άθληση ή αυτός υπό την επίβλεψη του οποίου ελάμβανε χώρα η άθληση να  γίνει ο απαραίτητος έλεγχος,  είναι δυνατόν να προκύψει ποινική ευθύνη αυτών.  Εδώ να υπενθυμίσω τη διάταξη του άρθ. 33&9Ν.  2725/99, όπως συμπληρώθηκε  και ισχύει,  η οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρει:<<Η πιστοποίηση της υγείας των αθλητών είναι υποχρεωτική και αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή τους σε προπονήσεις και αγώνες…..>>.

Και στις τρεις περιπτώσεις που ενδεικτικά  αναφέρθηκαν ως περιπτώσεις διαφθοράς εν ευρεία εννοία στον αθλητισμό, είναι προφανές ότι    οι   σχετικές ενέργειες των υπαιτίων  γίνονται  προς εξυπηρέτηση ιδίων συμφερόντων. Κατ΄αυτόν τον τρόπο το άθλημα γίνεται μέσο προς σκοπό, ήτοι την απόκτηση περιουσίας   ή την   επιτυχία με κάθε μέσο.  Έτσι το αθλητικό οικοδόμημα απειλείται, ανθρώπινες ζωές  ξαφνικά  χάνονται  και   περιουσίες εξαφανίζονται.  Αν σε κάποιους  τομείς η διαφθορά  μπορεί να έχει συνέπειες  οικονομικές, κοινωνικοπολιτικές και άλλες, στον αθλητισμό διακυβεύεται πολλές φορές και η ίδια η ανθρώπινη ζωή.   Είναι προφανές ότι πρόκειται για παθογένεια, μία  κακοήθη νόσο και όπως η κακοήθεια πρέπει   να απομακρύνεται του ανθρωπίνου σώματος για να σωθεί η  ανθρώπινη ζωή, έτσι και τα διάφορα φαινόμενα της διαφθοράς πρέπει να καταπολεμηθούν  για να σωθεί το άθλημα. Και όπως όσο πιο έγκαιρη  και ακριβής είναι η ιατρική  διάγνωση τόσο  πιο γρήγορη και αποτελεσματική θα είναι και η θεραπεία, έτσι και εν προκειμένω  όσο πιο έγκαιρη  και ακριβής είναι η διάγνωση του προβλήματος, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι και η αντιμετώπισή του.