Γ. Παναγόπουλος, Τα συμβολικά σημαίνοντα του Δικέφαλου Αετού από την Πόλη μέχρι την φανέλα

ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΙΚΑ ΣΗΜΑΙΝΟΝΤΑ ΤΟΥ ΔΙΚΕΦΑΛΟΥ ΑΕΤΟΥ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΦΑΝΕΛΑ!

Εισήγηση του Αντιπροέδρου του ΙΔΕΑΔ στην εκδήλωση της 29-5-2017 με θέμα "Η άλωση της Πόλης και η ψυχή του Δικεφάλου"

1.        Ο τελευταίος Αυτοκράτωρ της φυλής του Δικεφάλου

Η Βασιλεύουσα πλέον έχει πατηθεί από τις ορδές των εξ Ανατολής βαρβάρων.

Τα κραταιά τείχη της έχουν καταρρεύσει, τα μνημεία  της πλίνθοι και κέραμοι, το παλάτι έχει καταληφθεί, η Αγία Σοφία έχει βεβηλωθεί, ο Ιππόδρομος και το Σφαιροδρόμιο έχουν οργωθεί από τα έφιππα στίφη που προσπαθούν να στοιβάξουν την λεία τους, πολυτελείς κατοικίες και δημόσια κτίρια έχουν παραδοθεί στις φλόγες, στους ιστούς που κυμάτιζε ο Δικέφαλος Αετός κρεμάστηκε η ημισέληνος και οι κάποτε προνομιούχοι κάτοικοι της Πόλης είτε κείτονται άψυχοι στους δρόμους, είτε πανικόβλητοι τρέχουν να κρυφτούν.

Όμως μέσα στους σωρούς από τα κουφάρια των τελευταίων ηρωικών υπερασπιστών της Βασιλίδος, ένα αιμόφυρτο σώμα αναγνωρίσθηκε μόνο και μόνο από τους χρυσοκέντητους αετούς πάνω στο ύφασμα των πεδίλων του: επρόκειτο αναμφισβήτητα για τον τελευταίο αυτοκράτορα, τον παμμέγιστο Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, εκείνον που η λαϊκή ψυχή θα αναβάπτιζε σε «Μαρμαρωμένο Βασιλιά».

Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος δεν ήταν απλά ο τελευταίος Βυζαντινός Αυτοκράτορας, αλλά ο ελέω θεού Αιώνιος Βασιλιάς της φυλής του Δικέφαλου. Μια Φυλή που έλκει την καταγωγή της από την βαθιά Μυθιστορία και η οποία με την Άλωση της Πόλης αναγεννήθηκε στην Ευρώπη και σ’ όλη την υφήλιο πετώντας με τα φτερά του Δικεφάλου Αετού, του προαιώνιου εθνικού συμβόλου που παρά το κάψιμο και το ξέσκισμα λαβάρων και σημαίων δεν ενταφιάστηκε στα ερείπια των Πόλης των Πόλεων, αλλά μεταλαμπαδεύτηκε με την μορφή θυρεών, οικοσήμων, σφραγίδων, νομισμάτων, εικονογραφήσεων από την Ευρώπη μέχρι και τη Νότια Αμερική!

2.        Οι πτήσεις του Δικεφάλου Αετού ανά τους Αιώνες

Ο Αετός ως γνωστόν είναι το αθάνατο ιερό θεϊκό και βασιλικό σύμβολο από τότε που ο Δίας ήταν ο πατέρας θεών και ανθρώπων.

Γι’ αυτό άλλωστε ετυμολογικά από το στερητικό α και το έτος δηλώνεται η αθανασία του πτηνού και των συμβολισμών του.

Όταν η Ατλαντίδα γκρεμίζεται στην άβυσσο του Ωκεανού, το Αιγαίο σπρωγμένο από τα τεράστια παλιρροϊκά κύματα ανεβαίνει και πλημμυρίζει τα πάντα. Η Αιγηίδα βυθίζεται, η Κεντρική Ελλάδα γίνεται θάλασσα και οι μόνοι κάτοικοί της που γλύτωσαν ήσαν όσοι ακολουθώντας τις πτήσεις των αετών κατέφυγαν στις κορυφές, κάτι που έκανε κι ο βασιλιάς-γενάρχης μας Δευκαλίων από την περιοχή της σημερινής Θεσσαλίας (= θέσις αλός), ο οποίος μαζί με την γυναίκα του Πύρρα με το γεμάτο από τρόφιμα πλοιάριό τους έπλευσαν απέναντι κι ανέβηκαν στον Παρνασσό, στους Δελφούς.

Η αρχαία ελληνική παράδοση μάλιστα διέσωσε έναν πολλαπλά συμβολικότατο μύθο συνδεδεμένο μ’ εκείνη την εποχή.

«Ο Ζευς επιθυμών να εύρη το κέντρον της γής αφήκε να πετάξουν κατά την αυτήν στιγμήν δύο αετούς, τον έναν εκ του ανατολικού άκρου της γης, τον έτερον εκ του δυτικού. Οι αετοί αυτοί συνηντήθησαν εν Δελφοίς». Εξ ου κι ο χαρακτηρισμός «ομφαλός της γης» όπου σύμφωνα με άλλη παράδοση είχαν τοποθετηθεί δύο χρυσοί αετοί…

Όπως και στο Λύκαιον όρος, το Δίδυμο του Ολύμπου ιερό βουνό της Πελοποννήσου, οι αετοί αυτοί έγιναν για να θυμίζουν ότι ο Ζευς άφησε 2 αετούς να πετάξουν από τα 2 τέρματα της Γης, Ανατολής και Δύσης, για να δείξουν στους ανθρώπους το κέντρο της!

Είναι διαπιστωμένο ιστορικά ότι κανένα άλλο σύμβολο δεν είναι αρχαιότερο, συνηθέστερο, και πιο αγαπητό σχεδόν σ’ όλους τους λαούς.

Ο Βασιλιάς των πτηνών έγινε λοιπόν σύμβολο του βασιλιά θεών και θνητών και μετέπειτα έμβλημα βασιλικής ισχύος.

Ο αετός συχνά αναμίχθηκε με φανταστικά στοιχεία δημιουργώντας μυθικά τερατόμορφα όντα, όπως η Σφίγγα, οι Άρπυιες, οι Γρύπες και τελικά ο δικός μας Δικέφαλος Αετός.

Ειδικά από τον 12^ο αιώνα και μετά εξαπλώθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις και οικειοποιήθηκε από Αυστροούγγρους, Ρώσους, Γερμανούς, Βουλγάρους, Σέρβους, Αλβανούς, Λατινοαμερικάνους.

Μάλιστα όταν ιδρύθηκε η Γερμανική Αυτοκρατορία αρχικά είχε επιλέξει για σύμβολο τον Δικέφαλο Αετό αλλά τελικά προτιμήθηκε ο μονοκέφαλος αετός για να μην θεωρηθεί αντιγραφή, ενώ για την προέλευσή του οι Γερμανοί ιστορικοί είχαν από τότε δημοσιεύσει μια από τις σπουδαιότερες μελέτες. (Το 1325 ο Δικέφαλος το πρώτον σε γερμανικό νόμισμα και από το 1433 κρατικό σύμβολο της αρχαίας γερμανικής αυτοκρατορίας!)

Κατά τον Έλληνα ιστορικό Σπύρο Λάμπρο αποτελεί σύμβολο της εθνικής Ιδέας συνδυάζοντας την αντίληψη για την απώλεια της αυτοκρατορίας αλλά και την αθανασία του Ελληνισμού με την ελπίδα της αναστάσεως του γένους.

Ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας Καποδίστριας προτιμάει να ξεκινήσει με αρχικό κρατικό έμβλημα τον Φοίνικα, έναν μονοκέφαλο αετό που αναγεννάται από την τέφρα του ελπίζοντας ότι στην πορεία θα μεταλλαχθεί σε δικέφαλο. Συγχρόνως καλλιεργείται ο θρύλος ότι «την ημέρα που ο Διάδοχός μας θα γίνει Βασιλιάς, ένας χρυσός διπλός αετός, θα του φέρει την βαθιά κρυμμένη χρυσή και παντοδύναμη κορώνα του Μαρμαρωμένου Βασιλιά μας», ενώ ο δικέφαλος ως σύμβολο εθνικών ελπίδων και δικαίων αξιώσεων κατακλύζει συλλόγους, σωματεία, εφημερίδες, νομισματόσημα συχνά με την κυκλική επιγραφή «ΟΥΚ ΑΠΕΘΑΝΕΝ ΑΛΛΑ ΚΑΘΕΥΔΕΙ».

Αυτή η πλημμυρίδα εξάπλωσης του Δικεφάλου Αετού σ’ όλη την Ευρώπη προκάλεσε φυσικά και αρνητικές αντιδράσεις μέσα από μια επιστημονική συζήτηση για τα σημαίνοντά του αλλά και για την προέλευσή του.

Μάλιστα υπήρξαν ανθέλληνες σοφοί που αμφισβήτησαν εις διπλούν τον Δικέφαλο, αφενός μεν καταδικάζοντάς τον ως καλλιτεχνικό τερατούργημα, αφετέρου δε ως αντιγραφή κακέκτυπου συμβόλου των Μωαμεθανών Τουρκομάνων.

Μετά τις αμφισβητήσεις για την ελληνικότητα του πληθυσμού του ΦΑΛΜΕΡΑΪΕΡ και άλλων για την φοινικική δήθεν καταγωγή του ελληνικού αλφαβήτου οι διεθνείς μισέλληνες ξαναχτύπησαν. Για μένα η καλύτερη επίσημη επιστημονική αντίδραση του Ελληνικού Βασιλείου ήταν η μελέτη «Ο ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΑΕΤΟΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ – ΠΩΣ ΕΓΕΝΝΗΘΗ ΚΑΙ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ» του Ιωάννη ΣΒΟΡΩΝΟΥ, Διευθυντή του Εθνικού Νομισματικού Μουσείου που αναγνώσθηκε ενώπιον του Βασιλέα Κωνσταντίνου, του Διαδόχου Γεωργίου και της Βασιλικής οικογένειας στο Βασιλικό Θέατρο την 2^η Δεκεμβρίου 1913!

Πραγματικά το θεωρώ ένα δώρο της ιστορικής μοίρας, γιατί αυτή η επιστημονική μονογραφία που ήταν θαμμένη και κανείς δεν την μνημόνευε, ξαφνικά ανατυπώθηκε και επανεκδόθηκε μόλις το 2016 και ήλθε να επιβεβαιώσει ένα σημαντικό Μέρος της διπλής επί χρόνια έρευνάς μου. Στηρίχθηκε εν πολλοίς στην μελέτη του κορυφαίου Βυζαντινολόγου Λάμπρου (αλλά και στην πλούσια γερμανική βιβλιογραφία) που υπό τον τίτλο «Ο ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΑΕΤΟΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ» αναγνώσθηκε στα γαλλικά στο αρχαιολογικό συνέδριο του Καΐρου στις 30 Μαρτίου 1909 με επίκληση Ελληνικής βιβλιογραφίας από το 1861!

Ο Σβορώνος λοιπόν δεν υιοθετεί την άποψη ότι οι αετοί υπήρχαν πριν από την εποχή του ΜΑΡΙΟΥ στην Ρώμη ή ως δικέφαλος πρωτοεμφανίσθηκε την ημέρα των εγκαινίων της Κωνσταντινούπολης από τον Μ. Κων/νο. Ο Λάμπρου παρατήρησε ορθά ότι στην Βυζαντινή βιβλιογραφία υπάρχουν απειροελάχιστες αναφορές ακόμα και στο όνομα του Δικ. Αετού.

Αντίθετα υπάρχουν αναφορές σε χρυσούς, ερυθρούς, βασιλικούς κ.λπ. αετούς.

Μόνο στον ΦΡΑΝΤΖΗ υπάρχει αναφορά για διάκοσμο στο πλοίο «δύο λέοντας χρυσούς και μέσον αυτών αετόν δικέφαλον», κατά την επίσκεψη στην Βενετία το 1438 του Ιωάννη Παλαιολόγου.

Αντίθετα σχεδόν όλες οι πηγές γράφουν για αετούς ή διπλούς αετούς που υπήρχαν επί βασιλικών πλοίων, περικνημίδων, πεδίλων, σκηνών κ.λπ.

Η εξήγηση που έδωσε ο Σβορώνος είναι απλή και καταλυτική!

Ο Δικέφαλος επί αυτών των αντικειμένων ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΑΛΛΑ ΜΟΝΟΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΑ ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ, γιατί επί των κυρτών επιφανειών αν είχε τοποθετηθεί μονοκέφαλος, θα φαινόταν από την μια πλευρά ακέφαλος και δύσμορφος ενώ χάρη στην πανάρχαια τεχνική της δικεφαλίας, υπήρχε σύμμετρη προβολή του αετού από κάθε οπτική γωνία.

Ο Λάμπρος έσφαλε θεωρώντας πως ο Δικέφαλος ως αυτοκρατορικό έμβλημα εμφανίσθηκε από τον Βασιλιά της Νίκαιας Θεόδωρο Β΄ Λάσκαρη τον 12^ο αιώνα, ενώ υποθέτει ότι οι αυτοκράτορες της Νίκαιας παρέλαβαν τον Δικέφαλο από τους Βαβυλωνίους, Χετταίους και Μυκηναίους της Γ΄ και Β΄ χιλιετηρίδας π.Χ. και αποκλείει το δάνειο από τους δικεφάλους στα νομίσματα και στα τείχη των Τουρκομάνων στο Ντιαρμπεκίρ, γιατί απλούστατα αυτοί τα βρήκαν στα Χεταϊκά ανάγλυφα της Καππαδοκίας, όταν την κατέλαβαν. Γι’ αυτό αργότερα οι ίδιοι οι αποκαλούμενοι ιέρακες-σουλτάνοι, τροποποίησαν τους δικέφαλους αετούς με δικέφαλα γεράκια.

Ο Σβορώνος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο Δικέφαλος καθιερώθηκε στον 9^ο αιώνα μ.Χ. από τους Βυζαντινούς αλλά σε καμία περίπτωση δεν τον παραλάβαμε από τους Χετταίους γιατί:

Κατ’ αρχήν βρίσκουμε πολύ πριν τον Δικέφαλο στους Σουμερίους, Ασσυρίους, και στους Χαλδαίους με ανάμειξη μάλιστα με την κεφαλή του άλλου βασιλικού ζώου, τον Λέοντα.

Οι Πέρσες είχαν τον Δικέφαλο κυρίαρχο σχέδιο στην ταπητουργία τους μαζί με άλλα ζευγάρια ζώων που για εικαστικούς-τεχνικούς λόγους δικεφαλοποιήθηκαν!

Παρ’ ότι οι Ανατολίτες πίστευαν στην ύπαρξη αυτών των τερατόμορφων απόκοσμων όντων, οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες και λόγιοι γνώριζαν εκ παραδόσεως ότι ο Δικέφαλος δεν ήταν κάποιο μυθολογικό τέρας αλλά η συνοπτική δήλωση 2 αετών, σύμβολο της διπλής θεϊκής και βασιλικής δύναμης.

Η αρχαιότερη αναφορά 2 επίχρυσων αετών είναι από τον Παυσανία που τους περιγράφει στο μετά τον Όλυμπο αρχαιότατο ιερό του Διός στο Λύκαιον όρος της Αρκαδίας, αποκαλούμενον «Όλυμπος των Αχαιών», ενώ απομίμηση αυτών των 2 αετών αναφέρεται στο ιερό της Ολυμπίας επί κυριαρχίας των Αρκάδων (370-362 π.Χ.). Το ίδιο έμβλημα βρέθηκε και στις Μυκήνες, (3500 π.Χ.) ενώ σε δεκάδραχμο του Ακράγαντος απεικονίζονται 2 αετοί ως οιωνός ολυμπιακής αρματοδρομικής νίκης! Στην Οδύσσεια υπάρχουν αναφορές για τους 2 αετούς που έστειλε ο Δίας, για να αναγγείλουν τις βουλές του!

Η αρχαία παράδοση εμφανίζει Δίδυμους Αετούς πάνω από την στέγη του παλατιού των Αιγών την ημέρα γέννησης του Μ. Αλεξάνδρου, οιωνός ότι θα βασίλευε και στην Ευρώπη – και στην Ασία (σε Δύση και Ανατολή)! Γι’ αυτό στα πρώτα νομίσματά του τέθηκαν 2 αετοί αντιμέτωποι!

Οι δίδυμοι αετοί ως σύμβολο εξουσίας σε Ανατολή και Δύση συνεχίσθηκαν από τους Σελευκίδες, και τους Πτολεμαίους, από τους οποίους τους παρέλαβαν οι Ρωμαίοι.

Ως σύμβολο στρατιωτικής νίκης πρώτος ο Ζευς σαν θνητός βασιλιάς της Κρήτης κατά την παράδοση έθεσε 2 χρυσούς αετούς στις σημαίες του, όταν νίκησε τους Τιτάνες.

Ως νικηφόροι αετοί των ρωμαϊκών λεγεώνων διατηρούν πάντα την στροφή της κεφαλής τους προς Ανατολή και Δύση με ανοιγμένα φτερά επί του ομφαλού ή της σφαίρας της γης.

Ο θεός ήθελε το κέντρο της γης να μεταφερθεί στην Κωνσταντινούπολη, όπου επέστρεψε στην ανατολίτικη έκδοσή του ο Δικέφαλος, αφού προηγουμένως κατά την παράδοση πάλι υπήρξαν οιωνοί αετών και κατά την ίδρυση από τον Βυζάντιο τον Μεγαρέα, και κατά την δεύτερη κτίση από τον Σεπτίμιο Σεβήρο και κατά την τρίτη άπό τον Μ. Κωνσταντίνο.

Άλλωστε η Κωνσταντινούπολη και η Νίκαια ήσαν οι μόνες πόλεις που είχαν τοποθεσία ΜΕΣΟΜΦΑΛΟΝ επί παλιού ναού του Δία για να δηλώσουν την συνέχεια έθνους και θρησκείας, ενώ στις εκκλησίες εικονιζόταν ο Δικέφαλος σε πορφυρό ομφάλιο.

Συμπερασματικά λοιπόν η ανά τους αιώνες πτήση του Δικεφάλου Αετού από το κέντρο της γης προς Δύση και Ανατολή και τανάπαλιν ακολούθησε το εξής δρομολόγιο:

Από το Λύκαιον όρος και τους Δελφούς μέσω Ολυμπίας από Αρκάδες και Αργεάδες Δωριείς έφτασε στους Μακεδόνες που δια του Μ. Αλεξάνδρου τον εξάπλωσαν ως διπλούς αετούς στην Ασία, εκεί όπου μέσω προϊστορικών εκστρατειών Διονύσου και Ηρακλή είχε ήδη εξαχθεί στους Χετταίους, Ασσυρίους, Χαλδαίους, Βαβυλωνίους, όπου οι διπλοί αετοί εκβαρβαρίσθηκαν και δικεφαλοποιήθηκαν. Μέσω των διαδόχων του Αλεξάνδρου επανασυμβολίσθηκε και επανεισήχθη μέσω Κρήτης, Κύπρου στην Δύση, όπου η κλεπταποδόχος Ρώμη τους οικειοποιήθηκε είτε ως διπλούς είτε ως μονό αετό για να καταλήξει πάλι σε ελληνικά χέρια με την εκπολιτισμένη ανατολίτικη μορφή του Δικεφάλου από το Βυζάντιο κι από εκεί βεβαίως να εξαπλωθεί προς όλη την υφήλιο εκ νέου, χάρη πρωτίστως στην Μακεδονική Δυναστεία που τον καθιέρωσε ως επίσημο Αυτοκρατορικό έμβλημα.

3.        ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΠΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΘΕΑΣ

Μυστηριωδώς την ίδια πορεία προς Ανατολή και Δύση ακολούθησε και η «στρογγυλή θεά» η μπάλα, πάλι με κεντρικό ήρωα τον Ηρακλή, τον Μ. Αλέξανδρο και φυσικά την Μακεδονική Δυναστεία στο Βυζάντιο. Ο Πατρώος Ηρακλής ως γιος του Διός πολέμησε κάτω από το θεϊκό σύμβολο του Αετού προς Ανατολή και Δύση, έφτασε μέχρι την Υπερβορέα, απ’ όπου στην μεν Κελτική Ευρώπη καθιέρωσε την συμβολική ποδοσφαίριση ανάμεσα σε 2 τέρματα καταδεικνύοντας, την θεϊκή κίνηση του Ήλιου και του Αετού από Δύση σε Ανατολή και έφερε την ελιά και τον κότινο στην Ολυμπία, όπου ίδρυσε προς τιμήν του πατέρα του τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Είναι γνωστό πως αυτοί οι Αγώνες έγιναν κτήμα, έστω και εκβαρβαρισθέντες σ’ όλη τη γη, το ποδόσφαιρο όμως δεν το εφηύραν οι Κινέζοι αλλά ο Μ. Αλέξανδρος και οι Μακεδόνες του που μετεξελίσσοντας το επίσκυρον, το μετέφεραν στα βάθη της Περσίας και της Ασίας μέχρι τα όρια της Κίνας, απ’ όπου μέσω των Περσών κατά τους Βυζαντινούς χρόνους επί Μακεδονικής Δυναστείας με άλλη μορφή επανεισήχθη με αποτέλεσμα τα Σφαιροδρόμια να κυριαρχήσουν των Ιπποδρομίων υπό τη σκέπη των λαβάρων του Δικεφάλου Αετού.

Ο μυθικός Ηρακλής θεωρείται ο γενάρχης των Ολυμπιακών Αγώνων, ενώ κατά την Κελτική παράδοση θεωρείται ο εμπνευστής του soccer (social ceremony), του τελετουργικού για θρησκευτικούς λόγους ποδοσφαίρου.

Σε κάθε περίπτωση η εγκαθίδρυση στην Ολυμπία της λατρείας του Ολυμπίου Διός και η προς τιμήν του διοργάνωση των Ολυμπιακών αποδίδεται στους Δωριείς που μετά την πιο ορθή «κάθοδο των Ηρακλειδών» ουσιαστικά εγκαινίασαν την Ελληνική Ιστορία.

Από τότε η κοινή θρησκεία, η κοινή γλώσσα και οι κοινοί αθλητικοί αγώνες ενοποίησαν την Ελληνική φυλή και με τις μετακινήσεις των πληθυσμών, όπως η «ΑΝΟΔΟΣ ΤΩΝ ΑΡΓΕΑΔΩΝ» Δωριέων του Άργους, απογόνων του Ηρακλή μεταλαμπαδεύθηκε και στους Μακεδόνες το Ολυμπιακό δικαίωμα.

Μάλιστα 9 βασιλείς της Μακεδονίας αγωνίστηκαν με τελευταίο τον Φίλιππο.

Ο Μ. Αλέξανδρος παρ’ ότι γεννήθηκε από μητέρα με ολυμπιακό όνομα και σε ολυμπιακό έτος και μάλιστα νικηφόρο για τον πατέρα του, παρ’ ότι εθεωρείτο δρομέας που πληρούσε τα ολυμπιακά κριτήρια αρνιόταν να συμμετέχει στους αγώνες γιατί ήθελε να συναγωνίζεται μόνο βασιλιάδες και δεν άντεχε την υποψία ότι θα τον άφηναν να νικήσει λόγω της βασιλικής ιδιότητάς του.

Ο πολυαθλητής Αλέξανδρος παρ’ ότι γνώριζε τα μυστικά όλων των αθλημάτων και διοργάνωσε πλήθος κλασσικών αθλητικών αγώνων προς τιμήν του Δία και του Ηρακλή σε όλη την Ασία, κτίζοντας συγχρόνως αμέτρητα στάδια και γυμναστήρια, αρεσκόταν ιδιαίτερα να συμμετέχει σε παιχνίδια με μπάλα που υπήρχαν στα κλασσικά χρόνια στην Ελλάδα αλλά κανένας δεν τα είχε πάρει στα σοβαρά. Η αλήθεια είναι πως απέκτησαν κάποιο γόητρο, όταν αυτός ασχολήθηκε μαζί τους. Όταν άρχισε να συμμετέχει σε μια ομάδα από επαγγελματίες παίκτες της μπάλας σ’ ένα άθλημα προφανώς κράμα χαντμπολ, μπάσκετ και ποδοσφαίρου, γρήγορα τον μιμήθηκαν κι άλλοι  κι έτσι σύντομα κατασκευάσθηκαν ειδικοί χώροι για παιχνίδια με μπάλα πρώτα στην Ελλάδα και μετά στη Ρώμη, στην Πόλη, στην Αλεξάνδρεια, στην Θεσσαλονίκη.

Τα αθλήματα με μπάλα και γενικά το πάθος του για τον αθλητισμό κληροδοτήθηκε μαζί με τις περσικές επιρροές, όπως το τζιχάν, στις Βασιλικές Δυναστείες της Βασιλεύουσας και ιδιαίτερα στους γόνους της πιο ακραιφνούς ελληνοπρεπούς Δυναστείας της Μακεδονικής.

4.        ΠΟΛΗ, ΜΠΑΛΑ ΚΑΙ ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ

Ο ταξιδιώτης που ερχόταν από την θάλασσα, είτε από το Νότο, είτε από την Δύση προς την Πόλη, έβλεπε στο δεξί του χέρι τους θόλους του Μεγάλου Παλατιού και της Αγίας Σοφίας, ενώ ύστερα αντίκριζε τον πελώριο κυρτό τοίχο που υποστηρίζει το νότιο άκρο του Ιπποδρόμου.

Τα πιο πολλά κτίρια ήσαν διώροφα, ενώ φανταστικοί θόλοι και επιβλητικά αετώματα χαρακτήριζαν τα μεγαλοπρεπή δημόσια μέγαρα. Κι όλα αυτά άψογα προστατευμένα από τα διαβόητα διπλά τείχη.

Αυτή πάνω-κάτω ήταν η εικόνα που εμφανιζόταν στα μάτια των ξένων επισκεπτών που εμβρόντητοι μπαίνοντας στην Πόλη αντίκριζαν έναν άλλον κόσμο που ζούσε με μια άλλη ποιότητα από τους δικούς τους λαούς με κυρίαρχο κοινωνικό στοιχείο τον Αθλητισμό μετά την Θρησκεία. Μάλιστα η πιο κλασσική φιλοφρόνηση προς τους πιο εξελιγμένους πρέσβεις ήταν η πρόσκλησή τους στα παίγνια του Ιπποδρομίου και του Σφαιροδρομίου, όπου κατάπληκτοι πιστοποιούσαν το γεγονός της βασικότερης ασχολίας του αυτοκράτορα (μετά φυσικά την παρουσία του σε θρησκευτικές τελετές) που δεν ήταν άλλη από την εθιμικά υποχρεωτική παρουσία του σε όλους τους ιπποδρομιακούς αγώνες, ακόμα κι αν είχε διαφορετικές αντιλήψεις περί αθλητισμού. Γι’ αυτό άλλωστε δεν ήταν τυχαίο ότι πλάι στο Παλάτι συνυπήρχαν τα 2 μεγάλα κέντρα της πολιτικής ζωής, η Αγιά Σοφία και ο Ιππόδρομος.

Πράγματι τα ιπποδρομιακά θεάματα ήταν τόσο σοβαρή υπόθεση για το κράτος που όχι μόνο η είσοδος για το κοινό ήταν ελεύθερη αλλά και επιχορηγούνταν πλουσιοπάροχα από το αυτοκρατορικό ταμείο.

Όμως στο πέρασμα από τον 9^ο στον 10^ο αιώνα ο Ιππόδρομος είχε χάσει την δημοφιλία του 5^ου – 6^ου αιώνα, όταν αρματηλάτες όπως ο Πορφύριος επί Αναστασίου ήταν τα είδωλα της Πόλης και οι μηχανορραφίες του Ιπποδρόμου μπορούσαν να επηρεάσουν την πολιτική της αυτοκρατορίας.

Σιγά-σιγά Πράσινοι-Βενετοί-Γαλάζιοι και Λευκοί έσβησαν στην αχλύ της ιστορίας.

Με την άνοδο της Μακεδονικής Δυναστείας σταδιακά οι επαγγελματίες αρματηλάτες έπεφταν στην αφάνεια, καθώς πιο πολύ τώρα προσέλκυαν το λαϊκό ενδιαφέρον τα σπορ με μπάλα και οι ερασιτέχνες ιππείς, όπως ο Βασίλειος ο Μακεδών ή ο Φιλόραιος, ένας σταυλίτης του 10^ου αιώνα που έγινε το επίκεντρο της προσοχής όλης της αυτοκρατορίας, γιατί ήταν ο μόνος που έκανε τον γύρο του ιπποδρόμου καλπάζοντας όρθιος πάνω στο άλογό του και πιέζοντας και με τα 2 χέρια το σπαθί του.

Στην εποχή των Κομνηνών ο Ιππόδρομος έγινε χώρος για κονταροχτυπήματα μεταξύ ιπποτών, ενώ στην εποχή των Παλαιολόγων είχε σχεδόν ερημώσει, παρ’ όλο που ο Δικέφαλος Αετός συνόδευε τους νεαρούς πρίγκιπες και ευγενείς που πήγαιναν συχνά για ασκήσεις ιππικής δεξιοτεχνίας και για έφιππο πόλο ή άλλα παίγνια μεταξύ σφαιριζόντων.

Παρ’ ότι οι απόψεις για το πότε εισήχθη και καθιερώθηκε επίσημα στο Βυζάντιο το σύμβολο του Δικεφάλου Αετού ερίζουν, επιμένουμε στη θέση μας ότι η εισαγωγή του έγινε παράλληλα με την καθιέρωση των αθλημάτων με μπάλα.

Αν αναλογισθούμε ότι γύρω στον 10^ο αιώνα στην Βυζαντινή τέχνη υπήρχαν 2 τεχνοτροπίες, η ελληνική και η ανατολιτική που αλληλοσυμπληρώνονταν, καθώς ο ελληνικός νατουραλισμός είχε ήδη αναμειχθεί με τον περσικό και ότι στον Βυζαντινό αθλητισμό περίπου στα χρόνια των Μακεδόνων αυτοκρατόρων, οπότε άλλωστε σημειώθηκε η πρώτη επιτυχής προσπάθεια ελληλοποίησης του Βυζαντίου, είχε η αρχίσει η πορεία αντικατάστασης των κλασσικών αθλημάτων κυρίως από τα παίγνια με μπάλα, πολλά από τα οποία προέρχονταν από την Ανατολή και ειδικά από την Περσία, εύλογα καταλήγει κάποιος στο παραπάνω συμπέρασμα.

Πράγματι τέλη 9^ου αιώνα παρατηρείται μια σταδιακή εισβολή στην θεματολογία της Βυζαντινής τέχνης, αετών, γρυπών, παγωνιών κ.λπ.

Με δεδομένο λοιπόν το γεγονός ότι η Περσία μέσω των Αρμενίων δίδαξε τους Βυζαντινούς στον τρόπο χρησιμοποίησης τόσο των πτηνών σαν συμβολισμών και διακοσμητικών στοιχείων, όσο και τις δερμάτινες μπάλες σαν μέσο αθλητισμού κυρίως μέσω του τζιχάν (έφιππου πόλο επί χόρτου), δεν μας είναι καθόλου δύσκολη η απόδειξη της προαναφερθείσης υπόθεσης της σχέσης δηλαδή μεταξύ δικεφάλου και μπάλας, αν μάλιστα συνυπολογίσουμε το γεγονός του επηρεασμού της Περσίας από την εκπολιτιστική εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου που ξαναμεταβίβασε στην Ασία αθλητικά και καλλιτεχνικά παιχνίδια, που πάλι είχαν εισαχθεί εκεί από την προϊστορική Ελλάδα (γι’ αυτό κατά τον Ντένσμοντ Μόρρις, θεωρείται ο πατέρας του ποδοσφαίρου!).

Έτσι λοιπόν ο Δικέφαλος κατά την υστεροβυζαντινή εποχή και ειδικά από τον 14^ο αιώνα, οπότε σημειώθηκε η δεύτερη προσπάθεια ελληνοποίησης του Βυζαντινού κόσμου, γίνεται έμβλημα του Ελληνισμού, συμβολίζοντας την απόφαση για άμυνα και κυριαρχία ενάντια και της Ανατολής και της Δύσης!

Ο σταυρός και η σφαίρα στα νύχια του αντιπροσωπεύουν την διπλή εξουσία (κοσμική και πνευματική) του αυτοκράτορα.

Στην Βυζαντινή εποχή πάντα έφερε τα αυτοκρατορικά χρώματα, το χρυσό και το πορφυρό, ενώ υπήρχε και μαύρος αετός σε χρυσό υπόβαθρο για χρήση εκτός της αυτοκρατορικής οικογένειας, σαν σκιά του χρυσού αετού.

Η αρχική στρατιωτική σημαία του Μ. Κων/νου (συνέχεια του Μάριου της Ρώμης) είχε απεικόνιση ασημένιου αετού με την κεφαλή στα δεξιά σε χρώμα κόκκινο, συνεχίσθηκε από τον Ιουλιανό και διατηρήθηκε μέχρι την εποχή του Ισαάκιου Κομνηνού που επέβαλε το αετόμορφο δικέφαλο θηρίο HAGA της Παφλαγονίας για να συμβολίσει την διάδοχη κατάσταση και την πολεμική ανδρεία του. Η μορφή του αετού είχε υιοθετηθεί και από την Εκκλησία για να εκφράσει την θεία έμπνευση του Ευαγγελιστή Ιωάννη. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο υιοθέτησε τον Δικέφαλο ως σύμβολο της θρησκευτικής εξουσίας και κατόπιν ο Λάσκαρις προσθέτοντας στέφανο μεταξύ των 2 κεφαλών το καθιέρωσε στην Νίκαια, όπως και το αντίπαλο για την διαδοχή της αυτοκρατορίας Δεσποτάτο της Ηπείρου.

Ο Ιωάννης ΒΑΤΑΤΖΗΣ άλλαξε πάλι το έμβλημα προσθέτοντας ρομφαία  στο δεξί πόδι και υδρόγειο στο αριστερό με στέμμα  και σταυρό ανάμεσα στα 2 κεφάλια.

Ο ιδρυτής της τελευταίας δυναστείας, Μιχαήλ Παλαιολόγος που ανακατέλαβε την Πόλη από τους Φράγκους καθιέρωσε την τελευταία μορφή στεφανώνοντας και τις 2 κεφαλές για να τιμήσει και τις 2 πρωτεύουσες, την Νίκαια και την Κωνσταντινούπολη.

Μετά την άλωση ως κληρονομική συνέχεια ο δικέφαλος μέσω του γάμου της ανηψιάς του τελευταίου αυτοκράτορα, Σοφίας, με τον Ρώσο τσάρο ΙΒΑΝ ΒΑΣΙΛΙΕΒΙΤΣ μεταβιβάσθηκε στην Ρωσία, ενώ στην Ελλάδα παραμένει ως σύμβολο της Εκκλησίας, του ΓΕΣ, της εθνοφρουράς Κύπρου, του ΠΑΟΚ που πλέον από ρωσική και ποντιακή ηγεσία απέκτησε χρυσό περίβλημα στο έμβλημα και της ΑΕΚ που υιοθέτησε ως μασκότ τον… HAGa!

Στα ιπποδρόμια και τζυκανιστήρια οι θεατές έβριζαν, αισχρολογούσαν, λιθοβολούσαν τους αντιπάλους και γενικά ζούσαν για τους αγώνες, στοιχηματίζοντας για τα πάντα.

Μάλιστα ήσαν φοβερά προληπτικοί στον ίδιο βαθμό με τους ηνιόχους, οι οποίοι έφεραν στη σχολή τους νομίσματα με την κεφαλή του Μ. Αλεξάνδρου, στα οποία απέδιδα μεταφυσική δύναμη (όπως αργότερα  και στα περιβόητα «Κωνσταντινάτα»). Σ’ αυτά τα παίγνια – κράμα αθλητισμού και τζόγου – συχνά συμμετείχαν και οι ίδιοι οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες, όπως ο Κωνσταντίνος ο Η΄ που ξανάφερε στη ζωή τα γυμνοπόδια, μια μορφή ξιφομαχίας, ενώ συγχρόνως ήταν δεινός παίκτης ζατρικίου (σκάκι) και κύβων (ζάρια).

Αργότερα ο αθλητισμός εκφυλίσθηκε τόσο πολύ που κατά την δυναστεία των Κομνηνών τα προγράμματα των αθλητικών χώρων μεταβλήθηκαν και πλέον έμοιαζαν με τα σύγχρονα τσίρκο, καθώς φιλοξενούσαν ζογκλέρ της μπάλας και τα περίφημα τουρνουά που λανσάρισε μαζί με το αθλητικό στοίχημα ο αυτοκράτωρ Μανουήλ, φλογερός θαυμαστής των δυτικών ηθών και εθίμων. Μάλιστα γράφεται ότι μια φορά το αυτοκρατορικό ζεύγος στοιχημάτισε μαζί, όπως έκαναν κι όλοι οι θεατές.

Είναι ιστορική αλήθεια ότι ο λαός της Κωνσταντινούπολης ακολουθώντας το παράδειγμα των Βασιλέων του αγαπούσε υπερβολικά τον Αθλητισμό, τα παίγνια και τα δημόσια θεάματα.

Πέρα από τον Μ. Κων/νο, τον Ιουστινιανό και τον Θεοδόσιο που είτε θετικά, είτε αρνητικά (βλ. Στάση του Νίκα, Σφαγή από Γότθους στον Ιππόδρομο Θεσ/νίκης κ.λπ.) χρησιμοποίησαν τον αθλητισμό, αρκετοί αυτοκράτορες έδωσαν ιδιαίτερη βαρύτητα στον αθλητισμό, άσχετα από το γεγονός της κατάργησης των Ο.Α. αγωνιζόμενοι και οι ίδιοι με σημαντική επιτυχία.

Λέγεται ότι ο ιδρυτής της Μακεδονικής Δυναστείας, ο Βασίλειος ο Α΄ ήταν ένας αυθεντικός αθλητάνθρωπος με τάσεις πολυαθλητή, καθώς ήταν ασυναγώνιστος από τα βάρη ως τα άλματα και από το ακόντιο ως τις σφαίρες. Μάλιστα περιγράφεται από τον Γενέσιο ως «και αυτού του Ηρακλέους εφάμιλλος» ή «εν ταις κατά σφαιρισμοίς και προς τα άλματα γενναιότησι πάνω περιδέξιος ην – και κατά το πήδημα και αυτόν τον Αχιλλέαν υπερέβαλλεν».

Ο τραχύς λοιπόν και γυμνασμένος Βασίλειος ενδιαφέρθηκε και για τον λαϊκό αθλητισμό φτιάχνοντας κι ένα άλλου είδους Ιππόδρομο, το Τζυκανιστήριον, για τους ερασιτέχνες του έφιππου πόλο και των αθλημάτων με μπάλα.

Αναφέρεται ακόμα από τους ιστορικούς ότι ο αυτοκράτωρ Αλέξανδρος τραυματίσθηκε σ’ έναν αγώνα, όπως το τέννις, ενώ ο Λέων ο Διάκονος αναφέρει για τον λεοντόκαρδο Ιωάννη Τσιμισκή ότι «άλμασι και σφαιρισμοίς και ακοντισμοίς και τόξων ενστάσεσι βολαίς πάντων κατηυγμεγέθει»».

Ενώ και ο Μιχαήλ Ψελλός γράφει για τον Κωνσταντίνο τον Μονομάχο ότι στο πένταθλο ήταν απαράμιλλος.

Μέσω των βασιλικών γάμων μεταφέρθηκε στην Ευρώπη η αθλητική βυζαντινή παράδοση συνοδεία φυσικά των αυτοκρατορικών εμβλημάτων, όπως ο Δικέφαλος Αετός.

Η Ελλάδα μετά την άλωση της Πόλης έχασε το αθλητικό κεκτημένο, όμως οι γερμανοδανοί εκ μεταγραφής Βασιλείς των νεορωμεϊκών κρατιδίων ενδιαφέρθηκαν για τον αθλητισμό, μέσω σχετικών βασιλικών διαταγμάτων και θεσμών (όπως η ΕΦΙΠ) που βρίσκονται ακόμα εν ζωή.

Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι και ο τελευταίος βασιλιάς Κωνσταντίνος Χριστιανός διατήρησε αυτή την παράδοση και μάλιστα αναδείχθηκε ολυμπιονίκης στην ιστιοπλοΐα το 1964 στην Ολυμπιάδα της Ρώμης.

5.        ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΕΡΧΟΜΑΙ ΜΕ ΔΙΚΕΦΑΛΟ ΦΑΝΕΛΑ

Η μέρα της Άλωσης της Πόλης ήταν «αποφράς» για όλες τις εκφάνσεις του Ελληνισμού και φυσικά για τον Αθλητισμό που για αιώνες με την βοήθεια του Δικέφαλου Αετού μετοίκησε στην Ευρώπη.

Κάθε τι ελληνικό, εκτός από το Φανάρι και την Αγιά Σοφιά μπορεί να ξεκληρίσθηκε από την Πόλη, όμως οι δαιμόνιοι Ρωμιοί διατηρώντας επαφή με τις πολιτισμένες ευρωπαϊκές χώρες, δεν απαρνήθηκαν ποτέ την λατρεία τους στα πατρογονικά ιδανικά!

Την Ορθοδοξία και τον Αθλητισμό!

Έτσι το 1886 ίδρυσαν το αθλητικό-μουσικό-πολιτιστικό σωματείο «ΕΡΜΗΣ».

Το ποδόσφαιρο που ήταν ξενόφερτο υιοθετήθηκε φυσικά αμέσως από τους… άπιστους, οι οποίοι με τις ομάδες τους ΕΡΜΗΣ-ΚΟΥΡΤΟΥΛΟΥΣΠΟΡ των Ελλήνων, ΤΑΞΙΜ ΣΠΟΡ των Αρμενίων και ΜΑΤΖΑΜΠΙ των Εβραίων, συμμετείχαν στο «Πρωτάθλημα της Κυριακής».

Η οθωμανική νεολαία της Πόλης ζήλευε γιατί αγαπούσε εξίσου την μπάλα αλλά δυστυχώς γι’ αυτούς η οθωμανική δεσποτική νομοθεσία καταδίκαζε σε φάλαγγα τους παραβάτες παίκτες.

Αποτέλεσμα οι μουσουλμάνοι να διαπράττουν το αδίκημα της πλαστοπροσωπίας και να παίζουν με μη τουρκικά ονόματα στις άλλες ομάδες.

Στις αρχές του 1900 αίρεται η απαγόρευση και οι σύντροφοι του Ατατούρκ ιδρύουν επίσημα τον αθλητικό σύλλογο ΜΠΕΣΙΚΤΑΣ.

Αργότερα μαζί με τις νέες ομάδες της ΦΕΝΕΡ ΜΠΑΧΤΣΕ (Κήποι του Φαναρίου) και της Γαλατά ΣΑΡΑΪ οι Τούρκοι καθιέρωσαν το πρωτάθλημα της Παρασκευής, ταυτίζοντας κι αυτοί την ιερή τους μέρα με τον αθλητισμό.

Το 1914 ο ΕΡΜΗΣ μετονομάσθηκε κατόπιν διατάγματος που καταργούσε τις εθνικές ονομασίες σε ΠΕΡΑ ΚΛΟΥΜΠ, από το ομώνυμο τοπωνύμιο και την διεθνή λέξη ΚΛΑΜΠ (ή ΚΛΟΥΜΠ στα γερμανικά) από την ομηρική λέξη ΚΛΩΒΟΣ!!!

Από τις 13 Νοεμβρίου 1918 μέχρι τις 6 Οκτωβρίου 1923 η Κων/πολη ήταν υπό κατοχή της ΑΝΤΑΝΤ.

Στους αγώνες που διεξήχθησαν αυτό το διάστημα κατά τους Τούρκους οι διαιτητές σφύριζαν υπέρ των μη μουσουλμανικών ομάδων, ενώ συγχρόνως ενισχυόταν το εθνικιστικό κίνημα κατά των ξένων.

Κάτω απ’ αυτό το ασφυκτικό κεμαλικό κλίμα στις 6 Οκτωβρίου 1923 το σωματείο του Πέρα που αισθανόταν ότι λειτουργούσε υπό καθεστώς καταπίεσης και ανελευθερίας, εκμεταλλεύθηκε την συμμετοχή στο διεθνές ποδοσφαιρικό τουρνουά της Γαλλίας και ζήτησε πολιτικό άσυλο.

Οι περισσότεροι αυτοεξόριστοι Περαλήδες ήρθαν στην Ελλάδα και άλλοι απ’ αυτούς ίδρυσαν το 1924 την ΑΕΚ στην Αθήνα και άλλοι το 1926 την ΑΕΚ Θεσ/νίκης και τον μετέπειτα ΠΑΟΚ.

Οι Ρωμιοί του Πέρα που παρέμειναν στην Πόλη σε ανάμνηση της ομάδας που έφυγε στην Ελλάδα το 1923 ίδρυσαν τον Αθλητικό Σύλλογο Πέρα που μετά την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας μετονομάσθηκε σε ΜΠΕΗΟΓΛΟΥ ΣΠΟΡ. Μια ομάδα καμάρι της Ρωμέικης κοινότητας την φανέλα της οποίας φόρεσε ο πολύς Λευτέρης ΚΙΟΥΤΣΟΥΚΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ που αργότερα μεταγράφηκε στην ΑΕΚ, όπως στον ΠΑΟΚ ήρθαν 2 πολύ μεγάλοι παίκτες ο εβραίος ΡΑΪΜΟΝ ΕΤΙΕΝ (ο πρώτος επαγγελματίας και αλλοδαπός ποδ/στής στην Ελλάδα) κι ο περιβόητος ΜΠΙΖΟΥ κατά κόσμος ΜΑΛΑΞΟΠΟΥΛΟΣ.

Η ΑΕΚ υιοθέτησε αρχικά για λίγο τον Φοίνικα ως έμβλημα και γρήγορα τον κιτρινόμαυρο Βυζαντινό Δικέφαλο Αετό, ενώ ο ΠΑΟΚ μετά το αρχικό τετράφυλλο τριφύλλι και την απορρόφηση της ΑΕΚ Θεσ/νίκης το 1929 χάρη στον Φανούρη ΒΥΖΑΝΤΙΟ υιοθέτησε τον Ασπρόμαυρο Δικέφαλο Αετό με μαζεμένα φτερά, με το μαύρο να συμβολίζει το μαύρο της προσφυγιάς, και το άσπρο της ελπίδας ότι «πάλι δικά μας θάναι…», χωρίς να κρατάει κορώνα ή σπαθί.

Ο Δικέφαλος του Βορρά και ο Δικέφαλος του Νότου είναι αδέλφια δίδυμα και συνεχίζουν την παράδοση της Φυλής του Δικεφάλου ενώνοντας κι όχι χωρίζοντας την Ελλάδα και συμβολίζοντας την οικουμενική κυριαρχία του Ελληνισμού σε πολιτιστικό επίπεδο και την Ιστορική δικαίωση του προσφυγικού ελληνισμού.

Η Τουρκία ποτέ δεν είδε με καλό μάτι την εξέλιξη αυτών των δύο τεράστιων ιστορικών σωματείων, γι’ αυτό και κατ’ επανάληψη απαίτησε καταχρηστικά και ανιστόρητα την αντικατάσταση του τελικού Κ της επωνυμίας με το Ι, της Ιστανμπούλ, ξεχνώντας ότι κι αυτή ελληνική παραφθαρμένη λέξη είναι (εις την Πόλιν).

Εν κατακλείδι

ΟΥΚ ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ –

ΟΥΚ ΑΠΕΘΑΝΕΝ Ο ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ

ΑΛΛΑ ΜΟΝΟΝ ΚΑΘΕΥΔΕΙ!

Η ΦΥΛΗ ΤΟΥ ΔΙΚΕΦΑΛΟΥ

ΖΕΙ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΕΥΕΙ

Υ.Γ. Αν δεν έφευγαν οι ποδοσφαιριστές του Πέρα από την Πόλη μέσω Παρισίων, πιθανότατα θα είχαν το τραγικό τέλος των παλληκαριών της υποδειγματικής ποδοσφαιρικής ομάδας «ΠΟΝΤΟΣ» της Μερσιφούντας, Αναστάσιου ΠΑΥΛΙΔΗ (τερματοφύλακα), Συμεών ΑΝΑΝΙΑΔΗ και τριών μελών του Δ.Σ. Γ. ΘΕΟΧΑΡΙΔΗ, Χ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ και Α. ΣΥΜΕΩΝ που χωρίς απολογία στα πλαίσια της κεμαλικής εθνοκάθαρσης, καταδικάστηκαν τον Φεβρουάριο του 1921 σε θάνατο δια απαγχονισμού για προδοσία, επειδή οι φανέλες τους είχαν γαλανόλευκες ρίγες και το γράμμα «Π» στο στήθος. Που να φορούσαν και τον Δικέφαλο Αετό… στη φανέλα!!!

Τέτοιες ιστορικές φανέλες  με εθνικά χρώματα και σύμβολα, όπως ο Δικέφαλος Αετός ισοδυναμούν με σημαίες και πρέπει να κυματίζουν πάντα ψηλά.

Γιώργος Π. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Δικηγόρος – Συγγραφέας

Αντιπρόεδρος ΙΔΕΑΔ

* Η παρούσα ομιλία αποτελεί συμπυκνωμένο απόσταγμα του υπό έκδοση έργου μου «Η ΦΥΛΗ ΤΟΥ ΔΙΚΕΦΑΛΟΥ»