Ενώ η FIFA αποτέλεσε θέμα συζήτησης τα
τελευταία χρόνια για διάφορους λόγους, η εξουσία της FIFA να παρεμβαίνει στη
διακυβέρνηση των ενώσεών της δεν εχει λάβει τη δέουσα σημασία. Οι εξουσίες αυτές
ασκούνται με την επιβολή «επιτροπών εξομάλυνσης» στις ενώσεις-μέλη της, όταν η
FIFA κρίνει ότι αυτές δεν συμμορφώνονται με το Καταστατικό της FIFA (Statutes).
Από τα 211 μέλη της FIFA, αρκετές
ενώσεις έχουν πρόσφατη ή τρέχουσα εμπειρία από παρέμβαση επιτροπής εξομάλυνσης –
όπως το Κουβέιτ, η Γουινέα, η Γουατεμάλα, η Ελλάδα, η Αργεντινή, η Ταϊλάνδη, το
Μάλι και το Μπενίν. Τους τελευταίους δύο μήνες διορίστηκαν επιτροπές εξομάλυνσης
στη Γκάνα και την Ουρουγουάη και η θητεία της Επιτροπής για την Εξομάλυνση της
Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου του Καμερούν έχει παραταθεί από το Φεβρουάριο του 2018
έως τις 16 Δεκεμβρίου 2018.
Η FIFA δημοσίευσε επίσης πρόσφατα μια
δήλωση σχετικά με την αναστολή της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Σιέρα Λεόνε
μετά από την κυβερνητική παρέμβαση στην οργάνωση και τη διοίκηση του
ποδοσφαιρικού συλλόγου του έθνους ύστερα από ισχυρισμούς για αδίκημα και
διαφθορά κατά του προέδρου και του Γενικού Γραμματέα. Δεν είναι σαφές εάν θα
διορισθεί επιτροπή εξομάλυνσης για τη Σιέρα Λεόνε και η FIFA σκέφτεται να περιμένει
το αποτέλεσμα της δίκης εναντίον του Προέδρου πριν αποφασίσει για οποιαδήποτε
περαιτέρω δράση.
Με βάση τα παραπάνω, το άρθρο αυτό αναλύει το ρόλο των επιτροπών εξομάλυνσης της FIFA.
Συγκεκριμένα, εξετάζει:
• Πότε η FIFA δικαιούται να παρέμβει
• Περιπτώσεις στις οποίες έχει παρέμβει η FIFA
• Πώς συγκροτούνται οι επιτροπές εξομάλυνσης
• Το πεδίο των εξουσιών τους
• Τι συμβαίνει εάν υπάρχουν διαφωνίες
• Βασικά παραδείγματα επιτροπών εξομάλυνσης
• Συγκρίσεις με άλλα αθλήματα
• Νομιμότητα των παρεμβάσεων της FIFA
ΠΟΤΕ Η FIFA ΕΧΕΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΠΑΡΕΜΒΕΙ;
Η εξουσία παρέμβασης της FIFA απορρέει από το καταστατικό. Το άρθρο 8 ορίζει ότι:
1. "Όλοι οι φορείς και οι υπάλληλοι οφείλουν να τηρούν τα καθήκοντα, τους κανονισμούς, τις αποφάσεις και τον Κώδικα Δεοντολογίας της FIFA στις δραστηριότητές τους.
2. Τα εκτελεστικά όργανα των ενώσεων-μελών μπορούν, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, να απομακρυνθούν από το αξίωμα από το Συμβούλιο σε διαβούλευση με την αντίστοιχη συνομοσπονδία και να αντικατασταθούν από επιτροπή εξομάλυνσης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
3. Κάθε πρόσωπο και οργανισμός που εμπλέκεται στο παιχνίδι του ποδοσφαίρου υποχρεούται να τηρεί το καταστατικό και τους κανονισμούς της FIFA καθώς και τις αρχές του fair play ».
Οι «εξαιρετικές περιστάσεις» στις οποίες μπορεί να παρέμβει η FIFA δεν είναι σαφώς καθορισμένες αλλά τείνουν να συνεπάγονται την αποτυχία μιας ομοσπονδίας-μέλους να «διαχειρίζεται τις υποθέσεις της ανεξάρτητα και να διασφαλίζει ότι οι δικές τους υποθέσεις δεν επηρεάζονται από τρίτους ...», όχι από το σφάλμα της ομοσπονδίας. Περαιτέρω, οι ενώσεις-μέλη υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της πολιτικής και θρησκευτικής ουδετερότητας, της απαγόρευσης των διακρίσεων και της δικαστικής ανεξαρτησίας.
Ο διορισμός μιας επιτροπής εξομάλυνσης θεωρείται ως έσχατη λύση, όταν η FIFA θεωρεί ότι η εσωτερική διακυβέρνηση του παιχνιδιού έχει καταρρεύσει ανεπανόρθωτα. Η σύσταση μιας επιτροπής εξομάλυνσης ακολουθεί συνήθως την αναστολή της σύνδεσης μέλους από το Συμβούλιο, όπου η εν λόγω ομοσπονδία-μέλος δεν είναι σε θέση να επιβεβαιώσει με αποδείξεις ότι είναι σε θέση να συμμορφωθεί με τις απαιτούμενες αρχές της χρηστής διακυβέρνησης.
Αν και αναστέλλεται, μία ομοσπονδία-μέλος χάνει όλα τα δικαιώματα συμμετοχής της όπως ορίζονται στο άρθρο 13 του καταστατικού και οι εθνικές και συνδεδεμένες ομάδες συλλόγων δεν δικαιούνται να συμμετέχουν σε διεθνείς διαγωνισμούς μέχρι την άρση της αναστολής. Άλλες ενώσεις-μέλη δεν επιτρέπεται επίσης να έχουν αθλητικές επαφές με την ομοσπονδία-μέλος κατά την αναστολή της.
ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΟΠΟΥ Η FIFA ΠΑΡΕΝΕΒΗ
Η FIFA διόρισε επιτροπή εξομάλυνσης για την ομοσπονδία ποδοσφαίρου του Κουβέιτ (KFA) στις 18 Ιανουαρίου 2018 μετά την αναστολή του 2015 για υποτιθέμενη κρατική παρέμβαση στις υποθέσεις του KFA. Ομοίως, η FIFA παρενέβη στην ομοσπονδία ποδοσφαίρου του Mali (FEMAFOOT) για κυβερνητική παρέμβαση μετά την κατάργηση της εκτελεστικής επιτροπής του FEMAFOOT από τον Υπουργό Αθλητισμού του Mάλι.
Στην περίπτωση της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Ταϊλάνδης (FAT), η εκτελεστική επιτροπή αφαιρέθηκε μετά από απαγόρευση στον πρόεδρο της FAT για παραβίαση του Κώδικα Δεοντολογίας της FIFA. Της δόθηκε ποινή διάρκειας 16 μηνών με αναστολή από δικαστήριο της Ταϊλάνδης για παραποίηση εγγράφων για την τροποποίηση των καταστατικών της FAT πριν από τις προεδρικές εκλογές της FAT. Κατά το 2015 συστάθηκε η επιτροπή εξομάλυνσης.
Η FIFA παρενέβη στη διοίκηση της Uruguayan Football Association μετά την ξαφνική παραίτηση του προέδρου της τον Ιούλιο του 2018. Η παραίτησή του ακολούθησε την δημοσίευση συμβιβαστικών ηχογραφήσεων, το περιεχόμενο των οποίων είναι άγνωστο (αν και υπάρχουν κάποιες προτάσεις ότι αυτές οι ηχογραφήσεις περιείχαν σχόλια για διευθυντές αθλητισμού, ένα μέλος της κυβέρνησης και αθλητικούς δημοσιογράφους). Η παρέμβαση της FIFA "βασίστηκε στην έλλειψη εγγυήσεων για την εκλογική διαδικασία". Η επιτροπή εξομάλυνσης για την ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Γκάνας διορίστηκε μετά από παρόμοιες ανησυχίες σχετικά με παραβιάσεις δεοντολογίας στην ομοσπονδία και κυβερνητική παρέμβαση.
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΚΑΝΟΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
Οι επιτροπές εξομάλυνσης απαρτίζονται από επαρκή αριθμό μελών τα οποία ορίζει η FIFA και η αντίστοιχη συνομοσπονδία και τα ενδιαφερόμενα μέρη. Αυτό που θεωρείται ως επαρκής αριθμός μελών ποικίλλει και οι επιτροπές εξομάλυνσης αποτελούνται π.χ. από τρία μέλη στην Ουρουγουάη, τέσσερα στη Γκάνα και έξι στην Ταϊλάνδη.
Τα μέλη των επιτροπών εξομάλυνσης δεν υποχρεούνται να διαθέτουν συγκεκριμένες ικανότητες, αλλά είναι συνήθως τα μέλη που προέρχονται από τη χώρα στην οποία βρίσκεται η εθνική ομοσπονδία. Οι επιτροπές εξομάλυνσης τείνουν να αποτελούνται από μέλη με διαφορετικό υπόβαθρο, αν και με κάποια γνώση ή εμπειρία στον τομέα του ποδοσφαίρου και των οικονομικών και νομικών θεμάτων.
Για παράδειγμα, τα τρία μέλη της επιτροπής ομαλοποίησης της Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου της Ουρουγουάης περιλαμβάνουν ένα μέλος της Επιτροπής Διακυβέρνησης της FIFA, πρώην διευθυντικό στέλεχος ενός από τους κορυφαίους συλλόγους της Ουρουγουάης και έναν οικονομολόγο (τον πρώην γραμματέα Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων της Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου Ουρουγουάης). Τα τέσσερα μέλη της επιτροπής ομαλοποίησης της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας Γκάνας συμπεριλαμβάνουν έναν καλά δικτυωμένο επιχειρηματία, γνωστό για συμφωνίες και χορηγίες προς τους ποδοσφαιρικούς συλλόγους της Γκάνας, έναν πρώην διευθύνοντα σύμβουλο τηλεπικοινωνιακού δικτύου, έναν δικηγόρο και έναν πρώην διοικητικό σύμβουλο ποδοσφαιρικού συλλόγου της Γκάνας.
Στη συνέχεια, τα μέλη της επιτροπής εξομάλυνσης οριστικοποιούνται από το Προεδρείο της FIFA (το οποίο ασχολείται με όλα τα θέματα που απαιτούν άμεση προσοχή μεταξύ δύο συνεδριάσεων του Συμβουλίου). Η FIFA διατηρεί το δικαίωμα να προσθέσει ή να αφαιρέσει οποιαδήποτε μέλη της επιτροπής εξομάλυνσης, κατά την κρίση της.
Όλα τα μέλη της επιτροπής εξομάλυνσης καλούνται να υποβληθούν σε δοκιμασία επιλεξιμότητας σύμφωνα με το καταστατικό και τους κανονισμούς διακυβέρνησης της FIFA, η οποία διεξάγεται από την επιτροπή αναθεώρησης της FIFA. Η FIFA περιγράφει το περιεχόμενο αυτών των ελέγχων επιλεξιμότητας ως "ανοιχτό και αόριστο", όπου απαιτούνται διευκρινίσεις κατά έκαστη περίπτωση. Η FIFA σκοπεύει να κάνει την αίτησή τους όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική και ασφαλή. Κατά τη διενέργεια αυτών των ελέγχων, η Επιτροπή Αναθεώρησης έλαβε υπόψη της τις κατευθυντήριες γραμμές που απορρέουν από τις αποφάσεις του Δικαστηρίου Διαιτησίας για τον Αθλητισμό (CAS) σε ένα μικρό αριθμό περιπτώσεων σχετικών με τη διεξαγωγή ελέγχων ακεραιότητας. Τα πρότυπα ποικίλλουν ανάλογα με τη θέση για την οποία εφαρμόζονται οι έλεγχοι επιλεξιμότητας, καθώς το CAS έχει κρίνει ότι ο έλεγχος ακεραιότητας είναι μια αφηρημένη δοκιμασία για να εκτιμηθεί κατά πόσον ένα άτομο θεωρείται άτομο ακεραιότητας για τη λειτουργία που διακυβεύεται.
Ως εκ τούτου, μια άμεση παραβίαση του Κώδικα Δεοντολογίας της FIFA δεν αποτελεί προϋπόθεση για ένα άτομο που δεν περάσει τον έλεγχο ακεραιότητας. Παρόλα αυτά, μια υπόθεση οικονομικής παρατυπίας και εμπλοκής σε εθνική ή τοπική κυβέρνηση αποδοκιμάζεται έντονα από τη FIFA.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Επιτροπή Αναθεώρησης δεν έχει εξουσίες διερεύνησης και λαμβάνει απόφαση με βάση τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της εκείνη τη στιγμή.
ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ
Η επιτροπή εξομάλυνσης αναλαμβάνει την καθημερινή λειτουργία της ομοσπονδίας-μέλους κατά την κατάρτιση νέων καταστατικών και πολιτικών της, που τηρούν το Καταστατικό της FIFA και το σχετικό εθνικό δίκαιο. Το νέο καταστατικό πρέπει να περιλαμβάνει, τουλάχιστον, διατάξεις σχετικά με την ουδετερότητα στην πολιτική και τη θρησκεία, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ανεξαρτησία από οποιαδήποτε πολιτική παρέμβαση, τη δικαστική ανεξαρτησία και τον σεβασμό των Νόμων του Παιχνιδιού.
Η επιτροπή εξομάλυνσης διοργανώνει και διεξάγει εκλογές για μια νέα εκτελεστική επιτροπή. Κανένα από τα μέλη της επιτροπής εξομάλυνσης δεν μπορεί να διεκδικήσει οποιαδήποτε από τις κενές θέσεις στις εκλογές. Τα μέλη της υφιστάμενης εκτελεστικής επιτροπής καλούνται να εκκενώσουν τις θέσεις τους ενώ η επιτροπή εξομάλυνσης συνεχίζει τις εργασίες της. Εάν επιθυμούν να αναλάβουν θέσεις στη νέα εκτελεστική επιτροπή, θα πρέπει να κριθούν για θέσεις στις εκλογές που διοργανώνει η επιτροπή εξομάλυνσης. Οι πιθανοί υποψήφιοι της εκτελεστικής επιτροπής καλούνται να υποβληθούν σε ελέγχους ακεραιότητας σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας της FIFA, ανεξάρτητα από την προηγούμενη θέση τους, οι οποίοι διεξάγονται από την Επιτροπή Αναθεώρησης της FIFA, χρησιμοποιώντας τις ίδιες κατευθυντήριες γραμμές όπως αυτές που προαναφέρθηκαν.
Η FIFA μπορεί να συνεχίσει να παρακολουθεί την πρόοδο της ομοσπονδίας μέλους μέσω μιας επιτροπής παρακολούθησης, η οποία εφαρμόζεται κατά περίπτωση. Η επιτροπή εξομάλυνσης παραμένει σε ισχύ για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και θα καταργηθεί όταν ολοκληρωθούν όλες οι απαιτούμενες εργασίες. Η FIFA έχει τη διακριτική ευχέρεια να παρατείνει τη σχετική χρονική περίοδο για όσο διάστημα απαιτείται, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας Καμερούν (FECAFOOT).
Αναγγέλθηκε τον Σεπτέμβριο του 2018 ότι η επιτροπή εξομάλυνσης της FECAFOOT σημείωνε ικανοποιητική πρόοδο, αλλά ότι ορισμένα σημαντικά καθήκοντα δεν είχαν ολοκληρωθεί. Συγκεκριμένα, δεν είχε ολοκληρωθεί η θέσπιση καταστατικών που να διασφαλίζουν την τήρηση του Καταστατικού της FIFA, ούτε είχε πραγματοποιηθεί η διοργάνωση εκλογών για τη νέα εκτελεστική επιτροπή. Ως εκ τούτου, το Προεδρείο του Συμβουλίου εξέτασε την παράταση της εντολής της επιτροπής εξομάλυνσης μέχρι τις 16 Δεκεμβρίου 2018, όπως είναι απαραίτητο. Δεν υπάρχει κανένα όριο για το πόσες φορές η FIFA μπορεί να επεκτείνει την εντολή της επιτροπής για την εξομάλυνση, αν και είναι στην ευχέρεια της επιτροπής εξομάλυνσης να παράσχει ένα χάρτη οδηγιών ώστε η εντολή να μπορέσει να εκπληρωθεί κατά τον χρόνο που προβλέπεται. Ομοίως, η επιτροπή εξομάλυνσης για την FEMAFOOT (ομοσπονδία ποδοσφαίρου του Mali) παρατάθηκε έως τις 31 Οκτωβρίου 2018, ώστε να μπορέσουν να επιτευχθούν οι βασικοί στόχοι: της αναθεώρησης του καταστατικού, της οργάνωσης των δικαστικών διεργασιών και της διεξαγωγής εκλογών διαφάνειας.
ΤΙ ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ ΕΑΝ Η ΕΝΩΣΗ (ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ)-ΜΕΛΟΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΙ ΤΟΝ ΔΙΟΡΙΣΜΟ (ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ)?
Δεν υπάρχουν εύκολα διαθέσιμα αρχεία των ενώσεων-μελών που να αμφισβητούν τον ορισμό μιας επιτροπής εξομάλυνσης. Το καταστατικό προβλέπει ότι οι συνομοσπονδίες, οι ενώσεις μελών και τα πρωταθλήματα "συμφωνούν να συμμορφωθούν πλήρως με οποιαδήποτε απόφαση που έχει εκδοθεί από τα αρμόδια όργανα της FIFA τα οποία, σύμφωνα με το παρόν καταστατικό, είναι τελικά και δεν υπόκεινται σε προσφυγή". Επιπλέον, οι ενώσεις-μέλη υποχρεούνται να «συμμορφώνονται πλήρως με ... τις αποφάσεις των οργάνων της FIFA ανά πάσα στιγμή».
Ορισμένες ενώσεις επιχείρησαν να αμφισβητήσουν τον ορισμό επιτροπής εξομάλυνσης μέσω τοπικών δικαστικών μέσων. Η FIFA τείνει να ανταποκρίνεται σε τέτοιου είδους προκλήσεις με την έγκαιρη αναστολή της ομοσπονδίας μέλους έως ότου διεξαχθεί η εκλογή μιας νέας εκτελεστικής επιτροπής. Για παράδειγμα, η FIFA ανέστειλε την Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου του Μπενίν (FBF), αφού ένα τοπικό δικαστήριο ενέκρινε την απαγόρευση της διεξαγωγής των προεδρικών εκλογών του 2016, παρά το γεγονός ότι η FBF εποπτεύεται από επιτροπή εξομάλυνσης από τον Σεπτέμβριο του 2015.
Οι ενώσεις ήταν πρόθυμες να προσφύγουν στο Αθλητικό Διαιτητικό Δικαστήριο (CAS) για διάφορα θέματα που αφορούν στη FIFA, συμπεριλαμβανομένων των εντολών ελέγχου (στην περίπτωση της Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου της Ακτής του Ελεφαντοστού) και της ιδιότητας μέλους. Ωστόσο, το αποτέλεσμα μιας τέτοιας έκκλησης θα ήταν δύσκολο να προβλεφθεί. Μολονότι το CAS έχει δεχθεί προσφυγές κατά της FIFA σε περιπτώσεις όπως η αίτηση της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας του Γιβραλτάρ για την ιδιότητα μέλους στην FIFA, έχει επίσης επιδείξει προθυμία να εγκρίνει την παρέμβαση ενός φορέα διοίκησης αθλητισμού σε θέματα διακυβέρνησης, όπου αυτό είναι απαραίτητο - για παράδειγμα η αναστολή από την IAAF της Ρωσικής Ομοσπονδία Κλασσικού Αθλητισμού από την ιδιότητα μέλους της στην IAAF. Οποιαδήποτε προσφυγή στο CAS πιθανότατα θα ενεργοποιήσει τα δεδομένα της.
ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Ενώ οι επιτροπές εξομάλυνσης μπορούν να επιτύχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα της FIFA, υπάρχουν αξιοσημείωτα παραδείγματα που εγείρουν έως και κριτική ότι αυτό το αποτέλεσμα είναι σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματικό και διατηρεί το status quo αντί να αναζωογονεί την κατάσταση.
Το παράδειγμα της Γουινέας καταδεικνύει πόσο ομαλά θα έπρεπε να τρέξει η διαδικασία της επιτροπής εξομάλυνσης, με ένα σχετικά γρήγορο και θετικό αποτέλεσμα. Η Γουινέα είχε μια επιτροπή εξομάλυνσης που της είχε επιβληθεί από τη FIFA τον Απρίλιο του 2016 μετά από «εσωτερικά διαμαρτυρίες» που κατέστησαν σε παύση όλους τους ποδοσφαιρικούς αγώνες στη χώρα. Η επιτροπή εξομάλυνσης ολοκλήρωσε το καθήκον της 11 μήνες αργότερα, με την υιοθέτηση νέου συντάγματος και την εκλογή νέου προέδρου τον Μάρτιο του 2017.
Η περίπτωση της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (HFF) είναι ιδιαίτερα δραματική. Η FIFA παρενέβη τον Οκτώβριο του 2016, ακολουθώντας εκτεταμένα ζητήματα διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της ακύρωσης του τελικού του Ελληνικού Κυπέλλου στο 2016 από το Υπουργείο Αθλητισμού, καθώς και την αναβολή της αγωνιστικής περιόδου 2016-17 λόγω διαμάχης μεταξύ των ελληνικών ποδοσφαιρικών συλλόγων, της HFF και της κυβέρνησης σχετικά με την επιλογή διαιτητών. Η FIFA ίδρυσε επιτροπή εξομάλυνσης τον Οκτώβριο του 2016. Οι εκλογές διεξήχθησαν τον Αύγουστο του 2017, παρά τις απειλές και την εικαζόμενη επίθεση εμπρησμού. Η νέα εκτελεστική επιτροπή εξακολουθεί να παρακολουθείται από τη FIFA. Η επιτροπή εξομάλυνσης κατηγορήθηκε για τη συμπερίληψή της όσον αφορά σε ορισμένα άτομα τα οποία θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι έχουν σύγκρουση συμφερόντων και έχουν επίσης βρεθεί μεταξύ των εμπλεκομένων σε περιπτώσεις ‘στημένων’ αγώνων και της ενδεχόμενης επιρροής τους σε διορισμούς διαιτητών. Έχει επίσης αναφερθεί ότι μέχρι και το 75% των αγώνων Β’ Κατηγορίας στην Ελλάδα παρουσιάζουν σημάδια ύποπτων παιχνιδιών.
Η Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου Αργεντινής ήταν για μεγάλο διάστημα χωρίς επικεφαλή μέχρι ο Luis Segura να γίνει πρόεδρος, μετά από μια ύποπτη ψηφοφορία 38 -38 από σύνολο Κονγκρέσου 75 ατόμων. Ο Segura κατηγορήθηκε αργότερα από τις αμερικανικές αρχές για δόλια διοίκηση και η FIFA ίδρυσε μια επιτροπή εξομάλυνσης τον Ιούλιο του 2016, η οποία ταλαιπωρήθηκε από θέματα όπως η απεργία των παικτών για μη πληρωμή και αναβολή του πρωταθλήματος της Αργεντινής. Πολλοί έχουν επικρίνει τη νέα εκτελεστική επιτροπή. Ο νέος πρόεδρος είναι πρώην πρόεδρος ενός ποδοσφαιρικού συλλόγου τρίτης κατηγορίας και συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο μαζί επίσης με τους προέδρους της Boca Juniors και της Independiente. Ο κόσμος, όπως ήταν φυσικό, αμφισβήτησε την καταλληλότητα των νέων μελών του διοικητικού συμβουλίου.
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΜΕ ΑΛΛΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ
Η FIFA δεν είναι ο μόνος οργανισμός που επιδιώκει τη χρηστή διακυβέρνηση και μπορεί να λεχθεί ότι οι ενέργειες της FIFA συνεισφέρουν στην ευρύτερη αλλαγή στάσης απέναντι στα θέματα διακυβέρνησης στον αθλητισμό.
Άλλα όργανα διοίκησης του αθλητισμού έλαβαν μέτρα για να παρέμβουν όπου έχουν ανακύψει σοβαρά ζητήματα σχετικά με τη διακυβέρνηση - βλ. Για παράδειγμα την άνευ προηγουμένου απόφαση τον Δεκέμβριο του 2017 από τη ΔΟΕ να αποσύρει τη χρηματοδότηση από την Ένωση Διεθνών Ομοσπονδιών Πυγμαχίας (AIBA). Η προσέγγιση της ΔΟΕ ήταν διαφορετική από εκείνη που υιοθέτησε η FIFA στο μέτρο που η ΔΟΕ ανέστειλε τη χρηματοδότηση μέχρι να διαπιστώσει ότι η AIBA είχε αποδείξει επαρκή συμμόρφωση και ότι η ΔΟΕ δεν έχει (ακόμη) ενταχθεί στην οργάνωση των υποθέσεων της AIBA.
Η ΔΟΕ έχει τοποθετήσει άλλες ομοσπονδίες υπό παρόμοιο έλεγχο, όπως η Διεθνής Ομοσπονδία Άρσης Βαρών και η Διεθνής Ομοσπονδία Δίαθλου. Παράλληλα μπορεί να γίνει και η συσχέτιση μεταξύ των ενεργειών της FIFA και της απόφασης του IAAF να μην επανέλθει η συμμετοχή της Ρωσικής Ομοσπονδίας Στίβου, ωστόσο αυτοί οι φορείς δεν έχουν φτάσει μέχρι τη FIFA όσον αφορά την άμεση παρέμβαση.
ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
Η προστασία της ακεραιότητας του παιχνιδιού είναι υψίστης σημασίας για τη FIFA, ιδιαίτερα σε μια εποχή σημαντικού ελέγχου (και μεταρρύθμισης) της δικής της διακυβέρνησης. Η ίδια η διακυβέρνηση της FIFA βρίσκεται σε διαδικασία αλλαγής, αλλά πολλοί έχουν τονίσει ότι οι μεταρρυθμίσεις του 2016 δεν πήγαν αρκετά καλά, με τα πρότυπα να απέχουν πολύ από τα αναμενόμενα όπως πχ από μια εισηγμένη στο Ηνωμένο Βασίλειο εταιρεία. Ενώ οι επιτροπές εξομάλυνσης έχουν συχνά το επιθυμητό αποτέλεσμα να ευθυγραμμίσουν τη διακυβέρνηση μιας ομοσπονδίας-μέλους με τις προσδοκίες της FIFA, οι δυσκολίες έγκεινται στον καθορισμό της καλής διακυβέρνησης στο πλαίσιο ενός αληθινά παγκόσμιου αθλητισμού.
Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τα ζητήματα ακεραιότητας που αντιμετωπίζει ιστορικά η FIFA, θα μπορούσαν να τεθούν ερωτήματα σχετικά με το ρόλο του οργανισμού ως ηθικού διαιτητή - ίσως ένα ανεξάρτητο όργανο να είναι πιο αποτελεσματικό σε αποφάσεις όπως αυτές.
Η καθιέρωση ενός ανεξάρτητου παγκόσμιου οργάνου ως μέσου επίβλεψης των ρυθμιστικών και διακυβερνητικών υποθέσεων θα είναι ένας αξιοθαύμαστος στόχος, ωστόσο τα εμπόδια για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι απίθανο να ξεπεραστούν σύντομα. Κάθε ανεξάρτητος φορέας θα αντιμετωπίσει αρχικά την πρόκληση να εξασφαλίσει επαρκή χρηματοδότηση για τη διεξαγωγή τόσο ευρείας και εκτεταμένης εργασίας. Θα χρειαστεί να υπάρξει συμφωνία από τα 211 μέλη της FIFA όσον αφορά την εντολή του ανεξάρτητου οργάνου και θα πρέπει να διοριστούν άτομα με επαρκή εμπειρογνωμοσύνη για την εκτέλεση της εν λόγω εντολής. Ο τρόπος με τον οποίο επιλέγονται αυτοί οι ανεξάρτητοι άνθρωποι και το πρότυπο ακεραιότητας στο οποίο θα διεξάγονται είναι ένας άλλος τομέας διαμαρτυρίας - συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος αν θα υπόκεινται στους ίδιους ελέγχους ακεραιότητας που επιβάλλονται σήμερα από τη FIFA. Όπως είδαμε, τα παγκόσμια κυβερνητικά όργανα, όπως ο WADA, δεν έχουν ανοσία στην κριτική, παρά το γεγονός ότι θεωρούνται ως το νόμιμο και έγκυρο όργανο για θέματα που εμπίπτουν στο πεδίο της εμπειρογνωμοσύνης τους.
Στην πίστωση της FIFA, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ο ισχυρισμός της για τη διακυβέρνηση των ενώσεών της. Η FIFA σίγουρα δεν φοβόταν να σκληρύνει την στάση της για να εξασφαλίσει ότι δεν θα υπονομευθεί η εξουσία της. Για παράδειγμα, μια επιτροπή εξομάλυνσης επιβλήθηκε στην Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου της Γουατεμάλας (FEDEFUT) τον Δεκέμβριο του 2015, αλλά η FIFA ανακοίνωσε το 2016 ότι δεν ήταν πλέον σε θέση να λειτουργήσει, αφού η γενική συνέλευση της FEDFUT απέρριψε την εντολή της επιτροπής εξομάλυνσης. Η FIFA απάντησε αμέσως σε αυτό, αναστέλλοντας την FEDEFUT. Μια κοινή αποστολή της FIFA και της CONCACAF επισκέφθηκε τη Γουατεμάλα και έλαβε την απόφαση τον Μάιο του 2018 για να διορίσει μια άλλη επιτροπή εξομάλυνσης.
Ο πρόεδρος αυτής της επιτροπής απέστειλε επιστολή στη FIFA, επιβεβαιώνοντας ότι η επιτροπή εξομάλυνσης ήταν πλήρως λειτουργική. Δεδομένης της ιστορίας των επιτροπών εξομάλυνσης στην FEDEFUT, η FIFA έλαβε την απόφαση να διορίσει μια διεθνή διευθύνουσα επιτροπή για να εποπτεύει και να παρακολουθεί την εφαρμογή της εντολής της επιτροπής εξομάλυνσης. Εάν η FEDEFUT το αμφισβητήσει αυτό, θα ανασταλεί αυτόματα για άλλη μια φορά.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Αυτά τα παραδείγματα παρέμβασης θα πρέπει να χρησιμεύσουν ως έντονη προειδοποίηση για τις σημαντικές συνέπειες της διαφθοράς στο ποδόσφαιρο. Η FIFA είναι διατεθειμένη να συμμετάσχει σε ομοσπονδίες-μέλη της όταν θεωρεί ότι υπονομεύεται η θέση της, με την αναστολή (και επακόλουθη επιβολή επιτροπής εξομάλυνσης) της ομοσπονδίας να είναι μια πολύ πιθανή συνέπεια.
Η FIFA παρέχει παγκόσμιους κανόνες που πρέπει να εφαρμόζονται παγκοσμίως. Αυτοί οι κανόνες δεν σχεδιάστηκαν για μια μεμονωμένη κατάσταση, η οποία θα δημιουργεί δύσκολες καταστάσεις κατά την εφαρμογή συγκεκριμένων κανόνων σε εκατοντάδες χώρες ανά τον κόσμο, καθένα με διαφορετικές ιδέες για πρότυπα διακυβέρνησης. Οι κανονισμοί που έχουν θεσπιστεί από τη FIFA είναι δεσμευτικοί και πρέπει να τηρούνται ανά πάσα στιγμή από κάθε ομοσπονδία-μέλος. Ο υποχρεωτικός χαρακτήρας των κανονισμών της FIFA απορρέει από την ανάγκη να μπορέσει η FIFA να επιτύχει τους στόχους της, όπως ορίζονται στο καταστατικό.
Αν και τα μεμονωμένα άτομα θα έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με την ίδια τη FIFA, οι επιτροπές εξομάλυνσης έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές σε πολλές περιπτώσεις και θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως μέθοδος εφαρμογής της χρηστής διακυβέρνησης. Παρόλο που η χρήση ενός ανεξάρτητου φορέα θα ήταν επιθυμητή, το status quo λειτουργεί και η FIFA παραμένει ο μόνος οργανισμός με επαρκή εξουσία να επιβάλει τέτοιου είδους ενέργειες. Ωστόσο, η FIFA πρέπει να είναι ζωντανή για να επικρίνει την αναγνώριση των αποτυχιών της και να είναι έτοιμη να παρακολουθεί τις ομοσπονδίες – μέλη της, να ελέγχει τους διορισμούς των μελών της επιτροπής και να παρακολουθεί προσεκτικά την καταλληλότητα των υποψηφίων για θέσεις των εκτελεστικών επιτροπών.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΠΕΡΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
Αυτό το έργο γράφτηκε και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στη σελίδα LawInSport.com (εκτός εάν δηλώνεται διαφορετικά) και τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στη LawInSport Ltd. Επιτρέπεται η παραγωγή ψηφιακών ή αντιτύπων αυτού του έργου (ή μέρος αυτού ή περιλήψεων αυτού) για προσωπική χρήση, τα αντίγραφα δεν εκδίδονται ή διανέμονται για κέρδος ή εμπορικό πλεονέκτημα και υπό την προϋπόθεση ότι όλα τα αντίγραφα φέρουν αυτή την ειδοποίηση και πλήρη αναφορά στην πρώτη σελίδα (η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει τη διεύθυνση URL, το όνομα της εταιρείας (LawInSport), τον τίτλο του άρθρου, το όνομα του δημιουργού, και την ημερομηνία χρήσης) των τυχόν αντιγράφων που έγιναν. Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για κομμάτια αυτής της εργασίας που ανήκουν σε άλλα μέρη εκτός από την LawInSport πρέπει να τιμηθούν.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
HANNAH KENT
Η Hannah είναι συνεργάτης στην ομάδα επίλυσης
εμπορικών διαφορών στο Charles Russell Speechlys LLP, όπου ειδικεύεται στον
αθλητισμό, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τις γενικές εμπορικές διαφωνίες και
έχει ολοκληρώσει την απόσπαση στο The FA. Ασχολείται με μια σειρά πελατών,
συμπεριλαμβανομένων ιδιωτών, μεγάλων εταιρειών και εθνικών φορέων διοίκησης,
και έχει συμβουλεύσει τους πελάτες που συμμετέχουν σε διάφορα αθλήματα