Σε προηγούμενο
σημείωμά μου, πριν από τον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ, είχα γράψει:
«Θεωρώ τη
δημαρχία της Αθήνας ένα πολύ υψηλό αξίωμα. Μία ζωή δεν φθάνει για να υπηρετήσεις
τους δημότες του πιο φημισμένου δήμου του
κόσμου. Αυτός έχει άλλα στο μυαλό του. Τα πρώτα μηνύματα από τη θητεία του δεν
είναι θετικά για όσους από εμάς ζούμε και δουλεύουμε στο κέντρο – πιο κέντρο δεν γίνεται – της Αθήνας. Ο σημερινός
δήμαρχος δεν φαίνεται να είναι ικανοποιημένος με το πολύ σημαντικό αξίωμα του
δημάρχου. Θέλει και το αξίωμα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ».
Τελικά, δεν έγινε πρόεδρος, και ίσως αυτό του βγει σε καλό. Τη δημαρχία
την κέρδισε από τύχη και με τη βοήθεια
πολλών, εντός και εκτός ΠΑΣΟΚ. Τα πρώτα δείγματα του έργου του είναι αρνητικά. Πάντως, πρέπει να ομολογήσω ότι μετά την υποψηφιότητά του για πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, η κατάσταση
βελτιώθηκε, κυρίως στον τομέα της καθαριότητας.
Στο παρόν σημείωμα
εκφράζω κάποιες
σκέψεις, μείγμα επιστημονικών
γνώσεων και πολυετούς εμπειρίας ως κατοίκου του κέντρου
των Αθηνών, μεταξύ τριών πλατειών:
Εξάρχεια (σπίτι), Κάνιγγος (επαγγελματική στέγη) και πέριξ Κολωνακίου (καφές), αλλά και από την παλιά μου γειτονιά, Ριζούπολη και Άνω Πατήσια. Δύο βιβλία μου που έγραψα
πριν από πολλά χρόνια και
χρησιμοποιήθηκαν ως πανεπιστημιακά εγχειρίδια – το ένα μάλιστα
και στο ΕΜΠ – παρέχουν χρήσιμες και πάντα επίκαιρες επιστημονικές γνώσεις (βλ.
Παπανίκος 1993 & 1996). Αυτές τις γνώσεις αξιοποιώ στο παρόν άρθρο.
Η Μεγάλη Ευκαιρία
Η δημαρχία τού δίνει πλέον μία μεγάλη ευκαιρία να δείξει τι αξίζει. Έχει μόνο
τέσσερα χρόνια μπροστά του, και λέω «μόνο» διότι δεν πρόκειται να ξανακερδίσει τη δημαρχία, ειδικά αν θέσει ξανά υποψηφιότητα ο προηγούμενος δήμαρχος. Αυτό του προσφέρει το πλεονέκτημα της σύγκρουσης, χωρίς να υπολογίζει το λεγόμενο πολιτικό κόστος, το οποίο έτσι κι
αλλιώς το έχει υποστεί από τότε που
εκλέχθηκε δήμαρχος.
Ας ξεκινήσω με τη μεγαλύτερη ανοησία που μπορεί να πει ένας δήμαρχος: «Αυτό δεν είναι δική μου αρμοδιότητα. Δεν φταίω εγώ.» Τέτοιου τύπου απαντήσεις, ακόμα κι αν έχει δίκιο, τον βλάπτουν,
γιατί θυμίζουν ανακοινώσεις μακρομάρκετινγκ (Παπανίκος, 1996, κεφ. 5).
Πρόσφατο παράδειγμα είναι οι εργασίες μπροστά σε ένα
εστιατόριο. Θα έπρεπε να λύσει το πρόβλημα,
κάτι που μπορούσε να γίνει πολύ εύκολα, ακόμη κι αν δεν ήταν δική του
αρμοδιότητα. Αντ’ αυτού, έβγαλε ανακοινώσεις για το ευρύ κοινό, για να πει ότι δεν φταίει αυτός.
Άρθρο Γνώσης και Γνώμης (2024-13) – 21 Οκτωβρίου 2024
Δεν ξέρω αν έχει την ευφυΐα, αλλά εξυπνάδα δεν έχει, όπως έχω
ορίσει τις έννοιες αυτές στο
Παπανίκος (2021). Αλλά αν δεν την
έχει ο ίδιος, ας βρει άλλους που την έχουν.
Προσπαθεί να δικαιολογήσει
τα αδικαιολόγητα, γκρινιάζοντας
ότι του ρίχνουν
λάσπη, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από το ΠΑΣΟΚ. Όμως, αυτά τα γνώριζε
ή έπρεπε να τα γνωρίζει από πριν.
Την ίδια λάσπη έριχνε και ο ίδιος στον προηγούμενο δήμαρχο, π.χ. για τις
πλημμύρες, και τώρα τις «λούζεται».
Μόνο οι ανίκανοι χρησιμοποιούν τέτοιες φθηνές δικαιολογίες, που δεν πείθουν κανέναν.
Το μακρομάρκετινγκ στην πολιτική δεν έσωσε ποτέ καμία αρχή, και κυρίως τη δημαρχία.
Είναι το
μικρομάρκετινγκ που σώζει ψήφους και τις αυξάνει. Το μικρομάρκετινγκ του δημάρχου Αθηναίων περιλαμβάνει
πέντε βασικά στοιχεία, τα οποία θα εξετάσω παρακάτω.
Επικοινωνία με τον Πολίτη
Εφαρμόζοντας μία πολιτική που βασίζεται στις αρχές της διοίκησης ολικής ποιότητας (Παπανίκος, 1993, κεφ. 17), ΟΛΑ, μα ΟΛΑ, τα αιτήματα θα πρέπει να απαντώνται άμεσα (εντός 24 ωρών), ανεξάρτητα από τον τρόπο υποβολής τους: είτε
τηλεφωνικά, είτε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Είναι απαράδεκτο να μην απαντάς σε ένα αίτημα. Καμία εξαίρεση δεν δικαιολογείται. Δεν λέω ότι πρέπει να το ικανοποιείς. Λέω ότι πρέπει να το απαντάς. Αυτό δεν γίνεται. Είναι ένα μείζον ζήτημα. Πρέπει να υπάρχει ανοιχτή
γραμμή για να δέχεται καταγγελίες σχετικά με τα θέματα που θα εξετάσω παρακάτω. Επίσης, χρειάζεται να οργανώσει το γραφείο του, το οποίο θα ασχολείται καθημερινά με το μικρομάρκετινγκ, ή αλλιώς με τη μικροεπικοινωνία.
Αν καταλάβαινε πόσο εύκολο και φθηνό είναι αυτό, θα τα έβαζε
μόνο με τον εαυτό του.
Ο προηγούμενος
δήμαρχος, καθώς και η μητέρα του όταν ήταν δήμαρχος, διέθεταν εξαιρετικές επικοινωνιακές
υπηρεσίες. Έχω άριστη προσωπική εμπειρία, παρότι ποτέ δεν τους ψήφισα. Εξυπηρετούσαν.
Καθαριότητα
Η δημαρχία
είναι ταυτόσημη με την καθαριότητα. Η Αθήνα δεν είναι καθαρή, αλλά μπορεί να βελτιωθεί. Από τις
τέσσερις λειτουργίες της επιστημονικής διοίκησης, το σημείο στο οποίο πάσχει η
καθαριότητα του δήμου της Αθήνας είναι ο έλεγχος.
Ο ίδιος ο δήμαρχος πρέπει να αναλάβει τον έλεγχο κάθε πρωί πριν
πάει στο γραφείο του.
Κάθε μέρα θα επιλέγει
ένα από τα επτά διαμερίσματα του δήμου Αθηναίων, θα κάνει μια βόλτα με μηχανάκι και θα σημειώνει
τα σημεία όπου η καθαριότητα πάσχει. Ας ξεκινήσει από την παλιά μου γειτονιά,
τη Ριζούπολη. Το πρωινό ξύπνημα μόνο καλό θα του κάνει. Θα δει κόσμο και,
κυρίως, θα τον βλέπει ο κόσμος.
Το γραφείο του δημάρχου, όπως κάθε γραφείο, είναι ανιαρό. Εγώ,
προσωπικά, ποτέ δεν μπορούσα να παράγω έργο μέσα σε γραφεία, και είχα και έχω πολλά στο εξωτερικό και στην Ελλάδα.
Άρθρο Γνώσης και Γνώμης (2024-13) – 21 Οκτωβρίου 2024
Ηχορύπανση
Το μεσημέρι
να κοιμάται πάντα μία ωρίτσα, κατά προτίμηση από τις 2 έως τις 3. Ο μεσημεριανός ύπνος κάνει καλό. Να το δηλώσει κιόλας: «Κοιμάμαι το
μεσημέρι, μην με ενοχλείτε.» Μόνο οι τεμπέληδες δεν κοιμούνται το μεσημέρι. Αν δεν υπάρχει ήδη, να φτιάξει έναν κοιτώνα στο δημαρχείο.
Έτσι, ξεκούραστος, το βράδυ θα μπορεί να γυρίζει στα όμορφα μπαράκια της Αθήνας, να περπατάει στα σοκάκια και να γνωρίζει άλλου είδους κόσμο από αυτόν που συναντάει το πρωί. Θα ακούει και θορύβους. Ας φοράει και ένα ηχόμετρο και ένα ηχοδοσίμετρο.
Είναι μηχανικός, θα τα καταφέρει. Ας
χρησιμοποιήσει και
καταδότες. Τρεις φορές που χρειάστηκε, έλυσα μόνος μου το πρόβλημα της ηχορύπανσης: μία
στα Εξάρχεια και δύο στο Κολωνάκι. Απλά, εφάρμοσα το
θεώρημα του νομπελίστα οικονομολόγου Ronald Coase. Την περίπτωση των Εξαρχείων την περιγράφω στο βιβλίο μου (Παπανίκος, 2021, σσ. 222-225). Δεν χρειαζόταν να γίνω δήμαρχος για να λύσω το
πρόβλημα της ηχορύπανσης εκεί που με
επηρέαζε. Ταυτόχρονα επηρέαζε και άλλους. Τον δήμαρχο τον επηρεάζουν σε ψήφους όλες οι ηχορυπάνσεις της
Αθήνας. Και είναι πολλές!
Οι δύο-τρεις άλλες
περιπτώσεις ηχορύπανσης που έλυσα στο Κολωνάκι ήταν πολύ πιο εύκολες, και πάλι
εφαρμόζοντας το ίδιο θεώρημα. Η επιστημονική γνώση είναι εργαλείο, και όπως
κάθε εργαλείο, η αποτελεσματικότητά του εξαρτάται από τον χρήστη.
Τραπεζοκαθίσματα
Μόλις ξυπνήσει από τον μεσημεριανό ύπνο, να κάνει μισή ώρα περπάτημα
σε μία από τις πλατείες ή τους φημισμένους πεζόδρομους της Αθήνας. Μέγιστος
αριθμός 150. Δηλαδή, σε 5 μήνες θα τους έχει επισκεφθεί όλους τους χώρους: πλατείες και πεζόδρομους. Μαζί του να έχει και τις
άδειες που έχει δώσει για τραπεζοκαθίσματα.
Εδώ χρειάζεται λίγη πονηριά. Να μην το ξέρει κανείς πού θα πάει – ούτε η γυναίκα του (κάθε ευτυχία για τον γάμο του!). Να έχει στο γραφείο του όλες τις άδειες και μόνος του να
ελέγχει ποιες έχουν δοθεί. Να πηγαίνει στα καταστήματα, να κάθεται σε τραπέζι
που είναι εκτός άδειας,
να φωτογραφίζεται με τον καταστηματάρχη και μετά να του στέλνει τη
φωτογραφία μαζί με το πρόστιμο. Α, να πληρώνει και τον καφέ του.
Να ενημερώσει δε τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου να μην συνεχίζουν την τακτική των
προκατόχων τους και
να μην δέχονται κεράσματα, ειδικά όταν κάθονται σε τραπέζια εκτός άδειας.
Εδώ μπορούν να βοηθήσουν και οι πολίτες. Μπορούν να γίνουν «καταδότες» με
φωτογραφίες, παρότι «την προδοσία πολλοί αγάπησαν, τον προδότη ουδείς». Εμάς εδώ μας
ενδιαφέρει η προδοσία και όχι να
αγαπήσουμε τον προδότη.
Άστεγοι και Επαιτεία
Όλες οι
μεγαλουπόλεις αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα. Μπορεί, όμως, να περιοριστεί. Το σημαντικό είναι να εξαλειφθούν οι επαγγελματίες άστεγοι και επαίτες.
Άρθρο Γνώσης και Γνώμης (2024-13) – 21 Οκτωβρίου 2024
Η δημοτική αστυνομία μπορεί να αξιοποιηθεί σε αυτό. Μην μου πει
ότι δεν γίνεται, γιατί το έχω κάνει σε ατομικό επίπεδο με τη βοήθεια της δημοτικής αστυνομίας. Πολύ εύκολο, διότι οι επαγγελματίες άστεγοι και επαίτες συχνάζουν σε
πολυσύχναστους δρόμους, γιατί εκεί
είναι τα λεφτά. Από
αυτούς να ξεκινήσει ο δήμαρχος
Έχει και Άλλες Δουλειές ο Δήμαρχος Αθηναίων
Τα παραπάνω πέντε βασικά ζητήματα του μικρομάρκετινγκ της
πολιτικής του δήμου δεν εξαντλούν τα θέματα που καλείται να επιλύσει ο δήμαρχος
Αθηναίων. Η παιδεία
αποτελεί επίσης πολύ σημαντικό ζήτημα,
με τα σχολικά κτίρια να ανήκουν στην αρμοδιότητά του. Ήδη έχει προκληθεί
αναστάτωση στον δήμο με τις «απειλές» ότι θα κλείσει ιστορικά σχολεία. Όσο
για τους «υπεύθυνους» που έχει αναθέσει στα κτίρια και την παιδεία, φαίνεται πως χρειάζονται εντατικά μαθήματα δια
βίου μάθησης.
Έκλεισε τις παιδικές χαρές, και ορθώς το έκανε εάν υπήρχε ζήτημα
ασφάλειας. Ωστόσο, οι ανακαινίσεις
πρέπει να προχωρούν γρήγορα, και όχι να ασχολούνται οι υπεύθυνοι με μακρομάρκετινγκ, καθώς οι
καθυστερήσεις τους βλάπτουν σε επίπεδο μικρομάρκετινγκ.
Ο αθλητισμός
είναι ένα ακόμα ζήτημα, αν και κανείς δεν περιμένει να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές.
Τέλος, άφησα το πράσινο. Εδώ έθεσε ποσοτικούς στόχους: τόσα δέντρα και τόσους βαθμούς θα μειώσει τη θερμοκρασία. Ήδη θα πρέπει να ψάχνει δικαιολογίες του μακρομάρκετινγκ, γιατί δύσκολα θα τους επιτύχει. Όσον αφορά τα δέντρα, τα στοιχεία «μαγειρεύονται», ενώ για τη θερμοκρασία το βλέπω ακόμα πιο
δύσκολο. Ποιος κάθεται
να μετράει δέντρα, αλλά η θερμοκρασία μετράται εύκολα.
Πολιτικές Φιλοδοξίες
Τελειώσαμε με
το μικρομάρκετινγκ της πολιτικής. Ας επιστρέψουμε στο μακρομάρκετινγκ της πολιτικής.
Δεν είναι κακό να έχεις πολιτικές φιλοδοξίες, αλλά δεν πρέπει να
βιάζεσαι επειδή κάποιοι πρώην συνδικαλιστές και πρώην πρωθυπουργοί βιάζονται λόγω ηλικίας και αιμοβορίας. Τους ξέρω, και τους ξέρουν
και πολλοί άλλοι. Όλος ο κόσμος, και κυρίως οι εντός ΠΑΣΟΚ, τους έχει βαρεθεί.
Αυτοί του κάνουν μεγάλη ζημιά. Πρέπει να τους απομακρύνει,
συμπεριλαμβανομένου και του
πρώην πρωθυπουργού.
Το σύνθημα «Πάμε, Γιώργο» να γίνει από εδώ και πέρα «Πήγαινε, Γιώργο». Αν χρειαστεί,
ας προβεί και σε «πατροκτονία».
Ένα άλλο λάθος που κάνει μέχρι τώρα είναι ότι χρησιμοποιεί τη
δημαρχία για να ασκεί εξωτερική πολιτική και να κάνει αντιπολίτευση στην
κυβέρνηση. Αυτή δεν είναι η δουλειά του δημάρχου. Πρέπει να σταματήσει, γιατί του κάνουν μόνο κακό. Ας σκεφτεί τι θέσεις
έχουν όσοι τον
ψήφισαν σχετικά με τα εξωτερικά θέματα. Κάθε φορά που θα ανοίγει το στόμα του, θα χάνει
υποστηρικτές.
Άρθρο Γνώσης και Γνώμης (2024-13) – 21 Οκτωβρίου 2024
Συμπέρασμα
Ωραία, και αν τα κάνει όλα αυτά, θα επανεκλεγεί δήμαρχος; Θα έχει
πολιτικό μέλλον; Το μέλλον είναι αβέβαιο, αλλά μάλλον όχι. Και τι μ' αυτό; Η
μεγαλύτερη ικανοποίηση προέρχεται από την παραγωγή έργου, και αν τα καταφέρει,
θα νιώσει μεγάλη ικανοποίηση. Κάθε βράδυ θα
αισθάνεται καλύτερα. Μάλιστα, για να αποφύγει τη συντριβή στις επόμενες δημοτικές εκλογές, θα πρότεινα να μην κατέβει ξανά. Η συντριβή θα συμβεί, είτε πετύχει, είτε αποτύχει. Δεν σώνεται, ούτε με μακρομάρκετινγκ, ούτε με μικρομάρκετινγκ.
Αν αποτύχει, θα έχει αποδείξει ότι είναι ανίκανος. Αν, όμως,
πετύχει, θα του δοθούν κι άλλες ευκαιρίες να αποδείξει ότι είναι ικανός και όχι
απλώς τυχερός, και αυτό θα του φέρει μεγάλη ικανοποίηση. Παρεμπιπτόντως, η τύχη
αρχίζει να τον εγκαταλείπει. Του χαμογέλασε και τον έστειλε στον δεύτερο γύρο των εσωκομματικών εκλογών, αλλά στη συνέχεια του φέρθηκε
πολύ άσχημα, ιδιαίτερα στον Δήμο Αθηναίων, όπου ήρθε δεύτερος στον δεύτερο
γύρο.
Για να κλείσω με μία επιστημολογική παρατήρηση: Αποτελεί μεγάλη
ικανοποίηση, όταν οι άλλοι προσπαθούν, αλλά δεν καταφέρνουν να
αμφισβητήσουν την ικανότητά σου, διότι εσύ
παράγεις μετρήσιμο έργο. Η διάψευση της υπόθεσης που κάνουν για σένα οι άλλοι,
όταν το έργο σου είναι μετρήσιμο, δεν χρειάζεται μακρομάρκετινγκ, διότι η
δουλειά έχει ήδη γίνει αυτόματα μέσω του
μικρομάρκετινγκ της πολιτικής.
Βιβλιογραφία
Παπανίκος, Γ.Θ. (2024) Τα Παράδοξα των Υποψηφίων Προέδρων του ΠΑΣΟΚ. Άρθρο
Γνώσης και Γνώμης (2024-11) – 10 Σεπτεμβρίου 2024. https://shorturl.at/mxZrs
Παπανίκος, Γ.Θ.
(2021) Έξυπνοι, Βλάκες και Απατεώνες. Αθήνα: Εκδόσεις
ATINER.
https://bit.ly/3EwlpYZ
Παπανίκος, Γ.Θ. (1996) Μάρκετινγκ: Έννοια – Μεθοδολογία – Θεωρίες. Αθήνα: AIAS.
Παπανίκος, Γ.Θ.
(1993) Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων. (Με
τον Γιάννη Ε. Ποζιό)
Αθήνα: AIAS.