Προς φίλους
Αγαπητοί μου φίλοι,
Α.Σαν σήμερα, 10 Δεκεμβρίου,
1)του 1893,στη Βουλή των Ελλήνων,
ο Πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης αναφωνεί το περίφημο «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Kαι αλίμονο,έκτοτε, με μικρές παρενθέσεις «ηρωικών πολέμων» και εθνικών επιτυχιών, πτωχεύομεν διαρκώς και ολοταχώς, ως οικονομία, ως πολιτική, ως κοινωνία, ως συλλογική συνείδηση...
2) του 2005, ο Άγγλος συγγραφέας θεατρικών έργων και θεατρικός σκηνοθέτης Χάρολντ Πίντερ (1930 – 2008), στην τελετή απονομής των Βραβείων Νόμπελ, στη Στοκχόλμη, επειδή (λόγω ασθένειας) δεν μπορούσε να παραβρεθεί για να παραλάβει το δικό του «Βραβείο Λογοτεχνίας», απέστειλε βιντεοσκοπημένη ομιλία-αντιφώνηση, διάρκειας 48 λεπτών, η οποία προβλήθηκε αυτούσια στο κοινό. Να, κάποια αποσπάσματα :
…
Η γλώσσα στην πολιτική, όπως χρησιμοποιείται από τους πολιτικούς, δεν είναι ειλικρινής, καθώς η πλειοψηφία των πολιτικών, όπως όλοι είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, ενδιαφέρονται όχι για την αλήθεια αλλά για την εξουσία και τη διατήρησή της. Για να διατηρηθεί η πολιτική εξουσία είναι αναγκαίο οι πολίτες να παραμείνουν στην αμάθεια, να αγνοούν την αλήθεια, ακόμα και την αλήθεια της δικής τους ζωής. Ως εκ τούτου, ό,τι μας περιβάλλει είναι ένα απέραντο υφαντό από ψέματα, από τα οποία τρεφόμαστε…
… Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 συμμετείχα σε μια συνάντηση στην αμερικανική πρεσβεία στο Λονδίνο.Το Αμερικανικό Κογκρέσο επρόκειτο να αποφασίσει εάν θα συνέχιζε να χρηματοδοτεί τους Κόντρας στην εκστρατεία τους κατά της κυβέρνησης της Νικαράγουα. Ήμουν μέλος της αντιπροσωπείας που μιλούσε εκ μέρους της Νικαράγουα, με σημαντικότερο μέλος ανάμεσά μας τον ιερέα JohnMetcalf. Επικεφαλής της αμερικανικής ομάδας ήταν ο RaymondSeitz (νούμερο 2 τότε της πρεσβείας, αργότερα πρέσβης ο ίδιος). Ο ιερέας Metcalfείπε: «Κύριε, έχω την ευθύνη μιας ενορίας στη βόρεια Νικαράγουα. Οι ενορίτες μου έχτισαν ένα σχολείο, ένα ιατρικό και ένα πολιτιστικό κέντρο. Ζούσαμε ειρηνικά. Λίγους μήνες πριν, μας επιτέθηκαν δυνάμεις των Κόντρας. Κατέστρεψαν τα πάντα: το σχολείο, το ιατρικό και το πολιτιστικό κέντρο. Βίασαν νοσοκόμες και δασκάλες, έσφαξαν γιατρούς με τον πιο κτηνώδη τρόπο. Φέρθηκαν σαν άγριοι. Σας παρακαλώ να ζητήσετε από την αμερικανική κυβέρνηση να αποσύρει την υποστήριξή της από τους φορείς μιας τόσο ακραίας τρομοκρατικής δραστηριότητας». Ο RaymondSeitz είχε εξαιρετική φήμη ως ένας λογικός, υπεύθυνος και καλλιεργημένος άνθρωπος. Ήταν αξιοσέβαστος στους διπλωματικούς κύκλους. Άκουσε, σιώπησε για λίγο και ύστερα μίλησε με πολύ σοβαρό ύφος :
«Πάτερ», είπε, «αφήστε με να σας πω κάτι. Στον πόλεμο, οι αθώοι πάντα υποφέρουν».
Ακολούθησε παγερή σιωπή. Τον κοιτούσαμε εμβρόντητοι. Εκείνος, χαμήλωσε το βλέμμα του και δεν μίλησε άλλο.Πράγματι, σε κάθε πόλεμο, οι αθώοι πάντα υποφέρουν…
… Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ΗΠΑ στήριξαν και, σε πολλές περιπτώσεις, εξέθρεψαν κάθε δεξιά στρατιωτική δικτατορία στον πλανήτη. Αναφέρομαι στις χώρες: Ινδονησία, Ελλάδα, Ουρουγουάη, Βραζιλία, Παραγουάη, Αϊτή, Τουρκία, Φιλιππίνες, Γουατεμάλα, Ελ Σαλβαδόρ και φυσικά στη Χιλή. Δεν υπάρχει ούτε κάθαρση ούτε συγχώρεση για τις ΗΠΑ μετά τον τρόμο που επέβαλαν στη Χιλή το 1973. Εκατοντάδες χιλιάδες θάνατοι σημειώθηκαν σε όλες αυτές τις χώρες. Συνέβησαν στα αλήθεια; Και για όλους αυτούς ευθύνεται η αμερικανική εξωτερική πολιτική; Η απάντηση είναι ναι. Αλλά πώς θα μπορούσατε να το γνωρίζετε; Αυτά δεν συνέβησαν ποτέ. Τίποτε ποτέ δεν συνέβη. Ακόμα και τότε που συνέβαινε δεν συνέβη. Δεν είχε καμία σημασία. Και κανένα ενδιαφέρον. Τα εγκλήματα των ΗΠΑ υπήρξαν συστηματικά, διαρκή, διεφθαρμένα, ανήθικα, αμείλικτα, αλλά ελάχιστοι άνθρωποι μίλησαν γι’ αυτά. Πρέπει να παραδεχτούμε την Αμερική για το εξής : εξάσκησε μια κλινική χειραγώγηση κατά την άσκηση παγκόσμιας εξουσίας, ενώ την ίδια στιγμή υποδυόταν τη δύναμη του παγκόσμιου καλού. Είναι μια λαμπρή, ευφυής, καλά σκηνοθετημένηκαι επιτυχής πράξη ύπνωσης.
Λέω ότι η Αμερική αναμφίβολα συνεχίζει να πραγματοποιεί το μεγαλύτερο σόου στον πλανήτη. Μπορεί να είναι κτηνώδης, αδιάφορη, περιφρονητική και ανηλεής, αλλά είναι επίσης πολύ έξυπνη. Σαν καλός έμπορος ενδιαφέρεται για το δικό της συμφέρον και το πιο ευπώλητο αγαθό της είναι ο αυτοθαυμασμός της. Είναι νικήτρια. Ακούστε όλους τους Αμερικανούς προέδρους στην τηλεόραση να λένε τις λέξεις «ο αμερικανικός λαός» όπως π.χ. στη φράση «λέω στον αμερικανικό λαό πως ήρθε η ώρα να προσευχηθούμε και να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα του αμερικανικού λαού, γι’ αυτό ζητώ από τον αμερικανικό λαό να εμπιστευτεί τον πρόεδρό του και τις πράξεις που αυτός πρόκειται να αναλάβει στο όνομα και για λογαριασμό του αμερικανικού λαού».
Είναι ένα ευφυές στρατήγημα. Η γλώσσα χρησιμοποιείται για να καταστείλει τη σκέψη. Οι λέξεις «ο αμερικανικός λαός» δημιουργούν ένα βολικό μαξιλάρι που καθησυχάζει τις μάζες. Δεν χρειάζεται να σκέφτεται κανείς. Απλώς να βυθίζεται στο μαξιλάρι του. Μπορεί το μαξιλάρι να πνίγει την νοημοσύνη ή την κριτική σκέψη, αλλά είναι και εξαιρετικά άνετο…
*Παρεμπιπτόντως, στα «καθ’ ημέραν»,
Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται (κοντεύουν τρία χρόνια) και, από επίσημα στοιχεία, οι νεκροί από τις δυο εμπόλεμες πλευρές πλησιάζουν τις800.000, άλλοι τόσοι οι τραυματίες, οι αγνοούμενοι και οι αιχμάλωτοι.
Στη Γάζα δεκάδες χιλιάδες νεκροί και τραυματίες μέχρι τώρα. Και εκεί ο πόλεμος συνεχίζεται (πάνω από έναν χρόνο). Στα θύματα, άμαχοι, γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι. Εκατοντάδες χιλιάδες, στους δυο πολέμους, οι άστεγοι, οι εκτοπισμένοι, οι ξεριζωμένοι από τις εστίες τους. Χώρια οι ασύλληπτες καταστροφές υποδομών που, ποιος ξέρει, πόσος χρόνος και χρήματα θα χρειαστούν για την ανακατασκευή τους.
Πριν από λίγες ημέρες, καταγράφηκαν 78 νεκροί και 122 τραυματίες, σε περιοχές του Λιβάνου, μέσα σε μια μόνον ημέρα. Ακολούθησε η παρακάτω δήλωση του Γεν. Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες : «Η Γάζα έχει τον υψηλότερο κατά κεφαλήν αριθμό ακρωτηριασμένων παιδιών σε όλο τον κόσμο. Πολλά από τα παιδιά αυτά υποβλήθηκαν σε χειρουργικές επεμβάσεις χωρίς καν αναισθητικό».
Να θυμηθούμε τα κροκοδείλια δάκρυα της … «παγκόσμιας κοινότητας», με τις εικόνες των πρώτων νεκρών από την έναρξη των δύο πολέμων; Ποιος, άραγε, τα θυμάται τώρα;
** Σχετικό με όλα τα παραπάνω, το ποίημα «Κραυγή»του Βύρωνα Λεοντάρη(1932, Νιγρίτα Σερρών / 2014, Αθήνα)
Θα ’ναι φριχτό να φύγουμε έτσι,
δίχως μια πίστη, έναν αγώνα, μια ΚΡΑΥΓΗ,
άνθρωποι που πεθάναν δίχως μια αμυχή,
άνθρωποι που “διελύθησαν ησύχως”.
Β. Από τους αγαπημένους Έλληνες ποιητές ο Ρώμος Φιλύρας (Κιάτο, 1888 – Αθήνα, 1942). Ξαναδιαβάζοντάς τον, έπεσα πάνω στο ποίημά του «Σε νέο φιλόσοφο»,
Ιδαλγός της Ιδέας ξεπροβάλλεις,
μακρόφθαλμων ονείρων νέος Πλάτων.
Μα ως τρέχεις με την πένα υπό μάλης,
ιππότης που αντιμάχεσαι τα σκότη,
τους πύργους ανεμόμυλων αοράτων,
πιότερο μοιάζεις με τον Δον Κιχώτη.
Προφανώς,δεν είναι από τα αξιολογότερα ούτε αντιπροσωπευτικό της ποιητικής τέχνης του Φιλύρα. Το έγραψε με σατιρικό στόχο τον Κ. Γεωργούλη, νεοεμφανιζόμενο τότε στο ποιητικό στερέωμα (περί το 1920), θέλοντας να τον ψέξει για τον αντιθετικισμό και την πλατωνοκρατούμενη γραφή του.
Δεν σας το στέλνω, λοιπόν,εκτιμώντας ιδιαίτερα την αξία του ποιήματος. Το κάνω γιατί συνάντησα τη λέξη «ιδαλγός», για τη σημασία της οποίας δεν είχα ασφαλή γνώση. Έψαξα και να τι βρήκα : ετυμολογικά προέρχεται από την ισπανική λέξη hidalgo (hijodealgo, δηλαδή απόγονος κάποιου) και ήταν τίτλος ευγενείας, κατώτερης όμως βαθμίδας, για τους Ισπανούς. Με παρεμφερή σημασία χρησιμοποιείται, σπάνια βέβαια, στη νεοελληνική.Αν (όπως εγώ) δεν γνωρίζατε την προέλευση και τη σημασία της λέξης, μπορείτε από τώρα να την προσθέσετε στο λεξιλόγιό σας…
Γ.Πρόσφατα, το έγκυρο μουσικό περιοδικό RollingStone, με βάση αντικειμενικά αριθμητικά και στατιστικά στοιχεία, συνέταξεμια λίστα με τα 4000 καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών. Στη συνέχεια, με ανοικτή ψηφοφορία των μουσικόφιλων συνδρομητών και αναγνωστών του περιοδικού, η λίστα αυτή περιορίστηκε στα 500 (Τοp500). Στην τελική ψηφοφορία κυριάρχησαν η Αρίθα Φράνκλιν (1η θέση, με το τραγούδι «Respect») και οι PublicEnemy’s (2η θέση, με το τραγούδι «Fightofthepower»).
Η μουσική του«Respect» και η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού (1965) έγιναν από τον Αμερικανό τραγουδιστή της σόουλ Ότις Ρέντινγκ ( 1941, Τζόρτζια ΗΠΑ / 10 Δεκεμβρίου 1967, σαν σήμερα, σε αεροπορικό δυστύχημα). Το 1967, η Αρίθα Φράνκλιν πρόσθεσε φωνητικά και διασκεύασε τους στίχους του. Με τη νέα εκδοχή του και την ερμηνεία της Φράνκλιν, το «Respect» γνώρισε τεράστια επιτυχία τη δεκαετία του 1970 και αναγνωρίστηκε ως «ύμνος» για το φεμινιστικό κίνημα, την ισότητα των δικαιωμάτων και, γενικά, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.Έκτοτε, με πολλές ακόμη εκτελέσεις από διάσημους τραγουδιστές και συγκροτήματα, διατήρησε την εμβληματική θέση και σημειολογία του στο μουσικό στερέωμα, όπως επιβεβαιώνεται με την κατάταξή του στην πρώτη θέση στον τελευταίο διαγωνισμό του περιοδικού.
Ας το ακούσουμε, από την Αρίθα Φράνκλιν,
https://youtu.be/A134hShx_gw?si=nCmRh9TUPpUadhL1
Δ. Μη ξεχάσετε, φίλοι μου, πως το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου είναι η «παγκόσμια ημέρα αγάπης». Ας την τιμήσουμε, ο καθένας με τον τρόπο του, όπου τη συναντήσει, αφού «η αγάπη είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να βρίσκεται παντού, αρκεί να το θέλεις».
«Τη μέρα που η δύναμη της αγάπης θα νικήσει την αγάπη της δύναμης,ο κόσμος θα γνωρίσει την ειρήνη» (ΜαχάτμαΓκάντι)
Έρρωσθε και ευδαιμονείτε, φίλοι μου,
Οι γιορτές πλησιάζουν, ας ετοιμαστούμε για την υποδοχή τους.
Γ.Λ.
