Γ. Λυσαρίδης, Τις αγορεύειν βούλεται?

 Τις αγορεύειν βούλεται? Με αυτή τη φράση καλούσε ο «κήρυκας» της Αθήνας, στις συνελεύσεις της  «εκκλησίας του Δήμου», στην Πνύκα, όποιον πολίτη ήθελε να λάβει ελεύθερα τον λόγο. Η «ισηγορία», δηλαδή η ισότητα των πολιτών  στο δικαίωμα  του λόγου (και του αντιλόγου), μαζί με την «ισονομία», δηλαδή την ισότητα όλων έναντι  των νόμων και την «ισοπολιτεία», δηλαδή την ισότητα στο δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι, αποτελούσαν τους 3 πυλώνες της περιώνυμης αθηναϊκής δημοκρατίας.

Καθώς σβήνει σιγά σιγά ο απόηχος από τις ποδοσφαιρικές διοργανώσεις της περιόδου που έληξε και προτού αρχίσουν να ηχούν τα τύμπανα του επόμενου «πολέμου», είναι ο πιο κατάλληλος (και ανύποπτος) χρόνος για ψύχραιμο απολογισμό και σώφρονα περισυλλογή.

Δυστυχώς, και στις 3 κατηγορίες των εθνικών πρωταθλημάτων, οι χρόνιες παθογένειες του ποδοσφαίρου μας άφησαν και πάλι ισχυρό το αποτύπωμά τους. Στον φαύλο κύκλο, όπου εναλλάσσονται αίτιο-αιτιατό, αφορμή-σύμπτωμα, θύμα-θύτης, ο απροκατάληπτος παρατηρητής σημειώνει:

-         Το ποδοσφαιρικό θέαμα υπήρξε ελάχιστα ελκυστικό. Ο βαθμολογικός ανταγωνισμός μεταξύ 2-3 ομάδων στην κορυφή δεν αρκεί για να χαρακτηριστεί ένα πρωτάθλημα «ανταγωνιστικό», όταν οι υπόλοιπες ομάδες παραδέρνουν ή, ακόμη, εγκαταλείπουν πρόωρα την κούρσα.

-         Τη λεοντή του δήθεν ανταγωνιστικού πρωταθλήματος την αφαιρεί και την αποκαλύπτει ο αριθμός των θεατών (στα γήπεδα) που βαίνει δραματικά μειούμενος.

-         Αγώνες ντέρμπι που θα αναδείκνυαν τον πρωταθλητή δεν κρίθηκαν στους αγωνιστικούς χώρους, αλλά από δικαστικές αποφάσεις

-         Η καχυποψία καλά κρατεί. Διάχυτη, από όλους προς όλους. Και, μάλιστα, τροφοδοτούμενη διαρκώς από συμπεριφορές παραγόντων που την πυροδοτούν, χωρίς κανείς αρμόδιος να επεμβαίνει για την επιβολή των προβλεπόμενων μέτρων. Ατολμία και ατιμωρησία οδηγούν σε ασυδοσία.

-         Η σκιά «στημένων» αγώνων πλανάται, δεκάδες φάκελοι «ύποπτων» αγώνων παραμένουν στα συρτάρια και στοιχηματικές εταιρείες με παράνομη δραστηριότητα ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια. Τα πάντα στοιχηματίζονται, ακόμη και σε αγώνες κυπέλου ερασιτεχνικών κατηγοριών. Με ό,τι αυτό σημαίνει για την αξιοπιστία του ποδοσφαίρου μας.

-         Οι βίαιες συμπεριφορές (επιθέσεις-επιδρομές) οργανωμένων οπαδών και οι συμπλοκές μεταξύ τους,, στα γήπεδα ή σε «ραντεβού θανάτου», είναι πιό συχνές από ποτέ.

-         Οι «τυφλές» επιθέσεις σε εκπροσώπους αθλητικών αρχών, με άσκηση σωματικής βίας ή απειλές, πυκνώνουν, χωρίς βέβαια ποτέ να εντοπίζονται φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί.

-         Η διαιτησία παραμένει σε πορεία χαμηλών πτήσεων, παρά τα κάποια σημάδια βελτίωσης. Η μετάκληση ξένου διαιτητή για τον τελικό κυπέλου πρόσφερε μεν μιά προσωρινή αποσυμπίεση, όντως χρήσιμη, αλλά ανοίγει την κερκόπορτα για καταχρηστική επανάληψη, ακυρώνοντας κάθε προσπάθεια στήριξης και αναβάθμισης της ελληνικής διαιτησίας στο άμεσο και προσεχές μέλλον.

-         Η αθλητική δικαιοσύνη δεν κατάφερε να πείσει για την ευθικρισία και την αμεροληψία της. Παλινωδίες στην έκδοση αποφάσεων,  άλλοτε καθυστερήσεις και άλλοτε σπουδή, αντιφατικές αποφάσεις με «δύο μέτρα και δύο σταθμά». Καμία αντίδραση στις περιπτώσεις προκλητικής απροθυμίας αρχών και οργάνων για την εφαρμογή αποφάσεων δικαιοδοτικών οργάνων.

-         Ο αθλητικός τύπος, σχεδόν στο σύνολό του, απευθύνεται  μόνο σε οπαδούς και τους «χαϊδεύει τα αυτιά», αφού εκεί αναζητεί πλέον το αναγνωστικό κοινό-πελατεία του. Έτσι, εκπαιδεύεται το κοινό να βλέπει και να διαβάζει τα πάντα μέσα από τα γυαλιά της οπαδικής του προτίμησης.

Αυτές και άλλες παρόμοιες, καθόλου ενθαρρυντικές, οι διαπιστώσεις για τα εθνικά μας πρωταθλήματα. Και το δύσμοιρο ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο; Πότε πότε κάποιες κενές επίσημες τιποτολογίες, του τύπου « είναι η δεξαμενή του ποδοσφαίρου μας», αλλά καμία πραγματική μέριμνα για την  ουσιαστική του στήριξη. Αναμενόμενο, αφού το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο δεν διαθέτει αφοσιωμένους «στρατούς», δεν κινητοποιεί ευρύτερες μάζες, δεν προσφέρεται σε διαπλοκές συμφερόντων, ούτε ασχολούνται με αυτό επιφανείς παράγοντες και τζογαδόροι. Έτσι, αφέθηκε αβοήθητο στην τύχη του. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι π.χ. η Ε.Π.Σ.Μακεδονίας, με εκατοντάδες σωματεία και δεκάδες διοργανώσεις πρωταθλημάτων, έχει ετήσια επιχορήγηση ισόποση μόλις με τρεις μηνιαίους μισθούς ενός και μόνον από τους αξιωματούχους-μέλη της ξένης «επιτροπείας» που επιβλήθηκε από ΦΙΦΑ και ΟΥΕΦΑ.

Θα αναρωτιέται κανείς με όλα αυτά, υπάρχει ελπίδα για καλύτερες ημέρες στο ελληνικό ποδόσφαιρο; Ναι, (θέλω να) ελπίζω. Πρέπει, όμως, να το θελήσουν όλοι εκείνοι που ρυθμίζουν την πορεία του. Πολιτεία, μεγαλοπαράγοντες, Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. Και να συναποφασίσουν να δουν το δάσος και όχι το δέντρο, δηλαδή να στοχεύσουν στη συνολική ανάσυρση του ποδοσφαίρου μας από το τέλμα στο οποίο βρίσκεται εδώ και χρόνια, και όχι στο (πρόσκαιρο) στενό δικό τους συμφέρον.

Η Πολιτεία, ως θεσμικός εγγυητής της νομιμότητας, οφείλει να ασκήσει ορθά τον ρόλο της. Να στηρίζει, αλλά και να ελέγχει, κατά τα όρια που το ίδιο το Σύνταγμα του Ελληνικού Κράτους (άρθρο 16) ορίζει. Να επεμβαίνει εκεί που οφείλει και με τον τρόπο που οφείλει να το κάνει. Όχι επιλεκτικά, ούτε με τρόπο που να δημιουργεί αίσθημα μεροληψίας και αδικίας. Να αντιληφθεί ότι η αδράνεια, η εθελοτυφλία ή, σε άλλες περιπτώσεις, ο υπερβάλλων ζήλος, στο όνομα του περίφημου «πολιτικού κόστους», δημιουργούν στο ενδιάθετο του φίλαθλου κόσμου αισθήματα απαξίωσης και αποδοκιμασίας. Να μετέλθει τη δύναμη επιβολής της κρατικής εξουσίας, ώστε να αποδεχθούν όλοι ότι νόμοι και κανονισμοί θα εφαρμόζονται απαρέγκλιτα προς όλες τις κατευθύνσεις.

Οι μεγαλοπαράγοντες θα πρέπει επιτέλους να κατανοήσουν ότι το δεσποτικό μοντέλο της μονοκρατορίας και της κηδεμονίας του χώρου απέτυχε παταγωδώς. Οδήγησε σε αθέμιτο ανταγωνισμό και απαξίωση του προϊόντος. Η από μέρους τους αποδοχή κανόνων καθαρού συναγωνισμού, μέσα σε ένα υγιές ανταγωνιστικό περιβάλλον, θα αποκαταστήσουν σταδιακά την αξία του προϊόντος και θα τους αποφέρουν πραγματικά κέρδη, οικονομικά και άλλα (αίγλη, δόξα, ισχύ).

Η ΕΠΟ, από τη μεριά της, οφείλει να μην αποποιηθεί τον κυρίαρχο ρόλο της. Η νεοεκλεγείσα διοίκηση, είναι αλήθεια, διαδέχθηκε ένα φαύλο καθεστώς και βρέθηκε αντιμέτωπη με κατεστημένες νοοτροπίες κηδεμονίας του χώρου. Οπωσδήποτε, δικαιούνταν περίοδο χάριτος. Όμως, και αυτή έχει ημερομηνία λήξης. Αν θέλει να κερδίσει το στοίχημα και να μη διαψεύσει τις ελπίδες που γεννήθηκαν από τη διοικητική αλλαγή, οφείλει να ανασκουμπωθεί, να αναλογιστεί τις ευθύνες της, να υπερασπιστεί τις αρμοδιότητές της, να διεκδικήσει έναντι όλων τα δικαιώματά της, να τολμήσει δημιουργική «ανυπακοή»...

Τώρα που έχουν κάπως καταλαγιάσει τα πάθη και πριν ξεκινήσει η επόμενη αγωνιστική περίοδος, αυτοί που διαχειρίζονται τις τύχες του ποδοσφαίρου στη χώρα μας, με καθαρό μυαλό, τόλμη και αποφασιστικότητα, θα πρέπει απο κοινού να χαράξουν τη στρατηγική εξόδου από την κρίση και να σχεδιάσουν την επόμενη ημέρα του, απαλλάσσοντάς το (το συντομότερο) από την καθόλου τιμητική ξένη επιτροπεία.

Τη στιγμή που «το ποδόσφαιρό μας βρίσκεται ήδη στη βάρκα και ο λεμβούχος κωπηλατεί ταχύτατα προς την Αχερουσία», θα πρέπει να συναισθανθούν την υψηλή ευθύνη τους. Αν δεν τολμήσουν, η ελπίδα για το Ελληνικό ποδόσφαιρο θα συνεχίσει να ζει εξόριστη στο νησί της ουτοπίας.

Γιώργος Λυσαρίδης

Μάιος 2018