Δελτίο τύπου ΙΔΕΑΔ
24-10-2016
Ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία, και από πλευράς συμμετοχών
και από πλευράς επιστημονικών συμπερασμάτων, το συνέδριο του ΙΔΕΑΔ με θέμα:
ΘΕΣΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ
Ολυμπιακό Ακίνητο TAE
KWON DO 21/10/2016
Η εκδήλωση άρχισε με την εισαγωγική ομιλία του Προέδρου του ΙΔΕΑΔ, ο
οποίος αναφέρθηκε εν συντομία στον
βασικό στόχο του συνεδρίου που ήταν η εξαγωγή συμπερασμάτων τόσο στον τρόπο
νομοθέτησης των αθλητικών ζητημάτων, όσο και στον τρόπο εφαρμογής της
νομοθεσίας, επισημαίνοντας ότι στην πράξη και στους δύο αυτούς τομείς
παρατηρούνται αρκετά πρακτικά και θεωρητικά προβλήματα, που πηγάζουν τόσο πριν όσο και μετά την ψήφιση του νόμου
4326/2015.
1. Ο πρώτος ομιλητής, Παναγιώτης
Καρκατσούλης, Καθηγητής Δημόσιας Διοίκησης-πρώην βουλευτής, ανέπτυξε την εισήγηση με θέμα:
Οροι και προϋποθέσεις ορθής
νομοθέτησης στο χώρο του αθλητισμού
Τόνισε ιδιαίτερα ότι στη νομική επιστήμη, και ιδιαίτερα στη
Γερμανία, έχει διαμορφωθεί πλέον ιδιαίτερος κλάδος δικαίου που αφορά την ορθή
νομοθέτηση, βασιζόμενος στην σχετική θεωρία νομοθέτησης, την λεγόμενη Gesetzgebungstheorie.
Η εφαρμογή της θεωρίας αυτής στο πεδίο του αθλητικού δικαίου
αποκτά ιδιαίτερη σημασία , αν αναλογισθεί κανείς ότι ο αθλητισμός διέπεται όχι
μόνο από το κρατικό δίκαιο και τις θεμελιώδεις αρχές της έννομης τάξης, αλλά σε
πολύ μεγάλο βαθμό και από τις αρχές της λεγόμενης «αθλητικής έννομης τάξης», οι
οποίες σε θεμελιώδη ζητήματα του αθλητισμού παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις
από αυτές του κρατικού δικαίου και της κρατικής έννομης τάξης.
Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες που και ο ίδιος έχει
καταβάλει, κανένας κανόνας από τις αρχές
της ορθής νομοθέτησης δεν έχει εφαρμοστεί κατά την κατάρτιση και ψήφιση των
αθλητικών νομοσχεδίων, με αποτέλεσμα να βιώνουμε διαρκώς αποσπασματικές,
φωτογραφικές, προβληματικές και αναποτελεσματικές ρυθμίσεις των ζητημάτων του
αθλητικού χώρου.
Η ουσιαστική διαβούλευση, η εφαρμογή της θεωρίας κόστους-οφέλους, η αρχή της ανατροφοδότησης είναι ορισμένες μόνο από τις αρχές που θα έπρεπε να εφαρμόζονται προκειμένου να μπορέσουμε κάποτε να έχουμε ένα σοβαρό αθλητικό νομοσχέδιο.
Η γνωστή, παρατεταμένη διαμάχη ΕΠΟ-ΦΙΦΑ-Πολιτείας αποτελεί
στην ουσία αποτέλεσμα μιας τέτοιας ελλειπούς και αποσπασματικής νομοθέτησης, η
οποία αρχίζει από την προβληματική ρύθμιση εσωτερικών ζητημάτων του ποδοσφαίρου
( λειτουργία τακτικών δικαστών , επιβολή διοικητικών προστίμων, αλλοπρόσαλες
αποφάσεις της Επιτροπής Επαγγελματικού Αθλητισμού) και επεκτείνεται και στις
σχέσεις του ποδοσφαίρου μας με τις διεθνείς αθλητικές αρχές.
2. Την σκυτάλη των
εισηγήσεων πήρε κατόπιν ο Γιώργος
Μαυρωτάς, Καθηγητής ΕΜΠ-Βουλευτής, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα:
Το άρθρο 34 ν. 2725/1999 περί επιβραβεύσεων διακρινομένων
αθλητών ως χαρακτηριστικό παράδειγμα
κακής νομοθέτησης στον αθλητισμό
Συνεχίζοντας τις
σκέψεις που σε γενικό επίπεδο ανέπτυξε ο κύριος Καρκατσούλης, τόνισε ότι χαρακτηριστικό
παράδειγμα κακής νομοθέτησης στον αθλητισμό αποτελεί το άρθρο 34 Ν. 2725/19
περί επιβραβεύσεων διακρινομένων αθλητών. Και τούτο διότι το άρθρο 34 είναι ένα τεράστιο σε έκταση άρθρο, καλύπτεται από τεράστια
περιπτωσιολογία και δεν στηρίζεται σε κάποια βασική αρχή ή φιλοσοφία, πάνω
στην οποία θα μπορούσε στη συνέχεια να κτισθεί ένας σωστός κανόνας δικαίου, ο
οποίος θα έχει σταθερή εφαρμογή στο μέλλον. Έτσι, από το 1999 μέχρι σήμερα έχει
υποστεί τουλάχιστον 50 τροποποιήσεις,
αλλαγές, προσθήκες, καταργήσεις κλπ σε διάφορα σημεία του, περιλαμβάνοντας πλήθος φωτογραφικών διατάξεων, πολλές
από τις οποίες μάλιστα προέρχονται από τροπολογίες σε νόμους άλλων, εκτός του
αθλητισμού υπουργείων, δημιουργώντας έτσι μια τραγελαφική κατάσταση, την οποία
κανείς δεν μπορεί να διαχειρισθεί, με αποτέλεσμα πλήθος υποθέσεων εκ του άρθρου
αυτού να καταλήγουν προς επίλυση στα διοικητικά δικαστήρια.
3. Την κακή
νομοθέτηση στον αθλητισμό με κλασσικό παράδειγμα τον πρόσφατο νόμο 4326/2015
και ιδιαίτερα τις σχετικές διατάξεις του για την τοποθέτηση τακτικών δικαστών
στα πειθαρχικά και δικαιοδοτικά όργανα του ποδοσφαίρου αλλά και για την επιβολή
διοικητικών προστίμων για πράξεις βίας ανάλυσε κατόπιν ο Θεόδωρος Φορτσάκης, Καθηγητής Διοικητικού Δικαίου-Βουλευτής, ο
οποίος ανέπτυξε το θέμα:
Ελλείματα συνταγματικής τάξεως του αθλητικού νόμου 4326/2015
Ανέδειξε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα κακής νομοθέτησης στον αθλητισμό τον νόμο
4326/2015, στον οποίο παρατηρούνται προβλήματα, όχι μόνο επιπέδου κοινού
νομοθέτη , αλλά και σημαντικά ελλείματα συνταγματικής τάξεως. Ο τρόπος με τον
οποίο κατά παράβαση ρητών συνταγματικών επιταγών και θεμελιωδών αρχών της
έννομης τάξης μας νομοθετήθηκε η συμμετοχή εν ενεργεία δικαστικών λειτουργών σε
δικαιοδοτικά όργανα της ΕΠΟ, δείχνει ότι δεν λήφθηκαν καθόλου υπόψη οι όροι και
περιορισμοί του άρθρου 89 παρ.2 του
Συντάγματος, πράγμα που πέραν των συνταγματικής φύσεως προβλημάτων
επεσώρευσε και προβλήματα στην πράξη, αφού έδωσε την ευκαιρία στην ΕΠΟ να μεταχειρίζεται τους ανώτατους δικαστικούς
λειτουργούς σαν απλούς υπαλλήλους της μετακινώντας τους από το ένα
δικαιοδοτικό όργανο στο άλλο.
Ετερο χαρακτηριστικό παράδειγμα
παραβίασης της συνταγματικής τάξης από τον νόμο αυτό, είναι η γενική και
αόριστη εξουσιοδότηση του νομοθέτη προς την διοίκηση να επιβάλει διοικητικά
πρόστιμα, χωρίς να συγκεκριμενοποιεί
επαρκώς ποια πρόστιμα επί ποίων παραβάσεων επιβάλλονται, αλλά παραθέτοντας
απλώς ένα απαράδεκτα ευρύ πλαίσιο ποινών σε μη προκαθοριζόμενες από το νόμο συμπεριφορές βιαιοτήτων στους
ποδοσφαιρικούς αγώνες. Προφανέστατα και εδώ παραβιάζονται θεμελιώδεις νομικές αρχές της έννομης τάξης μας με
κυριότερη αυτή της ειδικότητας των νομοθετικών εξουσιοδοτήσεων προς την
διοίκηση, όπως π.χ. αυτή που καθιερώνεται στο άρθρο 43 παρ.2 του Συντάγματος προκειμένου να μπορεί η διοίκηση να
εκδίδει με συνταγματικά ανεκτό τρόπο κανονιστικές πράξεις, κάτι που φυσικά
ισχύει αναλόγως και για την εξουσιοδότηση προς επιβολή διοικητικών ποινών,
πράγμα που άλλωστε κατά την συζήτηση του
νομοσχεδίου είχε επισημανθεί απερίφραστα
και από την επιστημονική υπηρεσία της Βουλής, χωρίς όμως τελικά να υιοθετηθεί
και από την Ολομέλεια.
Εξ άλλου, η νομοθετικά παρεχόμενη
ευρύτατη αυτή διακριτική ευχέρεια για επιβολή προστίμων από μερικές χιλιάδες
Ευρώ σε μερικά εκατομμύρια Ευρώ (!), χωρίς να προκαθορίζονται ούτε οι επί
μέρους τιμωρούμενες πράξεις, ούτε τα επί μέρους πλαίσια των επιβαλλομένων
ποινών ανάλογα με την βαρύτητα της τιμωρούμενης πράξης, δεν παραβιάζει μόνο την θεμελιώδη συνταγματική αρχή της
αναλογικότητας, αλλά ουσιαστικά και τελικά παραβιάζει και το άρθρο
26 του Συντάγματος περί της διάκρισης των εξουσιών, αφού ανατίθενται στην εκτελεστική εξουσία ουσιαστικές
αρμοδιότητες δικαστή και διαμόρφωσης ουσιαστικής δικανικής κρίσης.
Όμως κάτι τέτοιο ουδόλως εμπίπτει
στην έννοια της διοικητικής διαδικασίας επιβολής οποιουδήποτε διοικητικού προστίμου.
4. Σε συνέχεια των διαπιστώσεων του
κυρίου Φορτσάκη την σκυτάλη των εισηγήσεων ανέλαβε ο κύριοςΧάρης Σταμέλος, Διδάκτωρ Νομικής-Μέλος ΙΔΕΑΔ, ο οποίος ανέδειξε
περαιτέρω παραδείγματα νομικά και συνταγματικά προβληματικής επιβολής
διοικητικών προστίμων στον χώρο του ποδοσφαίρου, εισηγούμενος το θέμα:
Προϋποθέσεις συνταγματικότητας και
νόμιμης εφαρμογής των διοικητικών προστίμων που προβλέπει το άρθρο 1 Ν.
4326/2015
Βασιζόμενος στην προηγηθείσα ανάλυση
του κυρίου Φορτσάκη κατέστησε σαφές ότι δεν μπορεί να υπάρχει γενική και
αόριστη πρόβλεψη περί προστίμων, αλλά θα πρέπει να τίθενται συγκεκριμένα
κριτήρια, κατηγοριοποιήσεις και διαβάθμιση του ύψους των προστίμων με
κλιμάκωση αυτών, όπως π.χ. συμβαίνει με τις πειθαρχικές κυρώσεις του άρθρου 41Ζ
του Ν. 2725/1999.
Ως προς το ζήτημα αυτό επεσήμανε
ιδιαιτέρως ότι έχει ήδη εκδοθεί η απόφαση 153/2016 του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Λάρισας, η οποία
έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο και την αντίστοιχη επιβολή προστίμου 10.000
Ευρώ περίπου για παραβάσεις ΙΚΑ, διότι ο νόμος ήταν γενικός και αόριστος και
προέβλεπε επιβολή προστίμων από 500 Ευρώ ως 50.000 Ευρώ. Το Δικαστήριο δηλαδή
έκρινε ότι αυτή η ευρύτατη πρόβλεψη στον νόμο παραβιάζει το άρθρο 43 παρ. 2 εδ.
α του Συντάγματος και έκρινε ότι η Υπουργική Απόφαση με την οποία επιβλήθηκε το
πρόστιμο ήταν ακυρωτέα και γι΄ αυτό την ακύρωσε.
Οι πρακτικές συνέπειες της ελλειπούς
νομοθέτησης είναι ήδη εμφανείς σε αρκετές περιπτώσεις επιβολής προστίμων, όπως
π.χ. στην περίπτωση της επιβολής προστίμου σε βάρος του Π.Α.Ο.Κ. για τον αγώνα
του με την Ντόρτμουντ, χωρίς αντίστοιχη μεταχείριση και της γερμανικής ομάδας,
χωρίς να υπάρχει καμία αιτιολογία για την μη επιβολή προστίμου και σε αυτήν, αν
και είναι τοις πάσι γνωστό ότι τα επεισόδια προκλήθηκαν από τους οπαδούς της
γερμανικής ομάδας, ως εάν ο νόμος δεν βρίσκει καθολική εφαρμογή εντός της
ελληνικής επικράτειας. Σε άλλες αποφάσεις επιβολής προστίμου δεν αναφέρονται
καν οι τιμωρούμενες πράξεις, παρά μόνον γίνεται παραπομπή στο φύλλο αγώνων και
σε άλλα σχετικά έγγραφα, με αποτέλεσμα οι αποφάσεις αυτές, ως ατομικές
διοικητικές πράξεις να μην είναι σαφώς και επαρκώς αιτιολογημένες, αλλά
αόριστες και ως εκ τούτου ακυρωτέες, αφού δεν γίνεται αντιληπτό και κατανοητό
με ποια κριτήρια και με ποια αιτιολογία για ίδιας τάξεως παραβάσεις
επιβάλλονται τόσο διαφορετικές ποινές (άλλοτε 40 άλλοτε 70 και άλλοτε 90
χιλιάδες Ευρώ).
Κατά την ίδια έννοια αναπτύχθηκε
σοβαρός προβληματισμός ως προς τη νομιμότητα των αποφάσεων περί αναβολής,
διακοπής, επανέναρξης κλπ του πρωταθλήματος και του Κυπέλου Ελλάδος, αφού ούτε
και εδώ μπορεί κανείς να ανεύρει κάποιον προβλεπόμενο στο νόμο λόγο για την
λήψη τόσο σκληρών διοικητικών μέτρων. Ως χαρακτηριστικότερο παράδειγμα για τα
ανωτέρω προβλήθηκε η απόφαση αναβολής έναρξης του πρωταθλήματος με αναφορά και
αιτιολογία ανακοίνωση της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων και γενικώς το όχι καλό κλίμα που επικρατούσε
κατά την κρίση του εκδόντος οργάνου την συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
5. Ο κύκλος των εισηγήσεων έκλεισε
με μια αναφορά του νομικού καθεστώτος αλλά και των πολλών προβληματικών αποφάσεων
της Επιτροπής Επαγγελματικού Αθλητισμού, ιδίως κατά την διάρκεια της τελευταίας
χρονικής περιόδου. Την εισήγηση ανέπτυξε ο Βασίλης
Καπετανόπουλος, Διδάκτωρ Νομικής – μέλος ΙΔΕΑΔ με θέμα:
Οι αποφάσεις της αυτοαποκαλούμενης ως ανεξάρτητης αρχής Επιτροπής
Επαγγελματικού Αθλητισμού, χαρακτηριστικό παράδειγμα κακής εφαρμογής του νόμου.
Ο ομιλητής διεπίστωσε ότι, αν και η Επιτροπή Επαγγελματικού
Αθλητισμού δημιουργήθηκε με τον νόμο 3057/2002 με ελεγκτικές και εποπτικές
αρμοδιότητες στον επαγγελματικό αθλητισμό, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί
να χαρακτηριστεί ως ανεξάρτητη αρχή, τουλάχιστον όχι κατά την έννοια των
σχετικών συνταγματικών προβλέψεων.
Αλλωστε και η πράξη απέδειξε, ότι, όχι μόνο δεν λειτούργησε
με κάποιο βαθμό διασφάλισης λειτουργικής ανεξαρτησίας, αλλά αντιθέτως μπορούμε
να μνημονεύσουμε πλήθος υποθέσεων , όπου η επιτροπή είτε παρεβίασε ευθέως τον
νόμο, είτε τον ερμήνευσε κατά το δοκούν, είτε ακόμη σε αρκετές περιπτώσεις,
υπερέβη τις αρμοδιότητές της εις βάρος άλλων θεσμικών οργάνων της έννομης
τάξης. Πρόσφατη περίπτωση τέτοιας υπέρβασης η αυθαίρετη ερμηνεία επιβληθέντων περιοριστικών όρων από τον ανακριτή
στον Πρόεδρο της ΠΑΕ Ολυμπιακός Βαγγέλη Μαρινάκη, παρά μάλιστα τις αντίθετες
διευκρινήσεις του ίδιου του ανακριτή. Είναι δε αξιοσημείωτο, ότι στην ίδια αυτή
υπόθεση, η Επιτροπή έκρινε έσφαλμένα ότι η ενώπιόν της διαδικασία διέπεται από
τον Κώδικα Πολιτικής ( ή και ποινικής) Δικονομίας, ενώ φυσικά είναι αυτονόητο
ότι ως διοικητική επιτροπή της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, όση ανεξαρτησία
και σπουδαιότης και αν της αναγνωρίζεται, η λειτουργία της διέπεται
αναμφισβήτητα και ελλείψει κάποιας αντίθετης ειδικής διατάξεως, από τον κώδικα
Διοικητικής Διαδικασίας.
Ο ομιλητής αναφέρθηκε και σε πολλές άλλες αποφάσεις της
Επιτροπής, παλαιότερες και πιο πρόσφατες, όπως π.χ. οι περιπτώσεις της
μεταβίβασης μετοχών της ΠΑΕ Κέρκυρας και της ΚΑΕ Παναθηναϊκού, όπου για
διαφορετικούς λόγους εκδόθηκαν αλλοπρόσαλες και αντιφατικές αποφάσεις, της
υπόθεσης Μελισσανίδη, όπου από την ΕΕΑ ασκήθηκαν αρμοδιότητες της Επιτροπής
Ελέγχου Παιγνίων και Στοιχημάτων, αλλά και παλαιότερες αποφάσει, όπως αυτές της
συγχώνευσης Αιγάλεω και Ηλυσιακού, καθώς και του υποβιβασμού Καβάλας και
Ολυμπιακού Βόλου με αποφάσεις που στερούνταν παντελώς νομικού ερείσματος, και
όμως διαμόρφωσαν αυθαίρετα την τύχη ιστορικών ομάδων.